Είναι 8 και απαρτίζουν την μοναδική οικογένεια ανάμεσα στις βιταμίνες! Θα τις έχετε ακούσει ως βιταμίνη Β1, Β2 και ου το κάθε εξής, ή με την εμπειρική τους ονομασία ως θειαμίνη, ριβοφλαβίνη και τα λοιπά. Οι βιταμίνες Β λειτουργούν όλες μαζί και η κάθε μία ξεχωριστά, για να «διευθύνουν» τις λειτουργίες του σώματος. Θα έχετε διαβάσει πολλές φορές στις συσκευασίες ενεργειακών ποτών ή συμπληρωμάτων διατροφής πως οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β που περιέχουν, συμβάλλουν στην παραγωγή ενέργειας από τον οργανισμό. Είναι όμως τόσο απλό να βρει κανείς τη χαμένη του ενέργεια;
Επίσημοι ισχυρισμοί υγείας
Είναι γεγονός πως οι βιταμίνες Β, φέρουν επίσημους ισχυρισμούς υγείας που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας. Η επίσημη αρχή για την έγκριση των διατροφικών «δηλώσεων» που μπαίνουν πάνω στα τρόφιμα έρχεται από την Ευρωπαϊκής Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων ή European Food Safety Authority στα Αγγλικά. Συνεπώς τρόφιμα που περιέχουν πάνω από 15% την Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης των θρεπτικών αυτών συστατικών, μπορούν και με το νόμο να ισχυρισθούν πως “γεμίζουν τις μπαταρίες σας”. Πιο συγκεκριμένα οι επιτρεπτόμενοι ισχυρισμοί υγείας τονίζουν τη συμβολή των βιταμινών Β στο μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών, αλλά και στις ίδιες τις μεταβολικές διεργασίες εν γένει.
Ο ρόλος τους στο μεταβολισμό
Όπως ήδη αναφέραμε όλες οι βιταμίνες Β, η καθεμία από το δικό της «πόστο», συμμετέχουν στην ενίσχυση των μεταβολικών μονοπατιών. Σε κάθε γεύμα ο οργανισμός λαμβάνει την ενέργεια με τη μορφή υδατανθράκων, λιπών και λιγότερο πρωτεϊνών. Για να καταφέρουν τα κύτταρα να αξιοποιήσουν τα καύσιμα που βρίσκονται «παγιδευμένα» στα τρόφιμα, είναι καταλυτική η δράση των βιταμινών Β. Ο ρόλος των τελευταίων στη λειτουργία των μιτοχονδρίων, των εργοστασίων παραγωγής ενέργειας στα κύτταρα, είναι αποδεδειγμένος.
Οι βιταμίνες Β είναι:
- Βιταμίνη Β1 ή θειαμίνη
- Βιταμίνη Β2 ή ριβοφλαβίνη
- Βιταμίνη Β3 ή νιασίνη
- Βιταμίνη Β5 ή παντοθενικό οξύ
- Βιταμίνη Β6 ή πυριδοξίνη
- Βιταμίνη Β7 ή βιοτίνη
- Βιταμίνη Β9 ή φολικό οξύ
- Βιταμίνη Β12 ή κοβαλαμίνη
Η ενίσχυση του οργανισμού με βιταμίνες Β
Οι βιταμίνες Β διαλύονται στο νερό, με αποτέλεσμα η κατανάλωση περιττής ποσότητας να αποβάλλεται άμεσα με τα ούρα. Η συμπλήρωση της διατροφής με την οικογένεια των βιταμινών, σίγουρα ωφελεί όσους έχουν έλλειψη. Υποψήφιοι για ανεπάρκεια είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, όσοι κάνουν χρήση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ, αλλά και οι χορτοφάγοι. Οι υπόλοιπες, υγιείς πληθυσμιακές ομάδες θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους πως οι βιταμίνες Β δεν είναι θαυματουργές. Συνεπώς στα πλαίσια μίας ισορροπημένης διατροφής, τα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνες Β υποστηρίζουν τις διαδικασίες παραγωγής ενέργειας, χωρίς όμως να τις επιταχύνουν ή να τις αυξάνουν.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία: Depeint F, Bruce WR, Shangari N, Mehta R, O'Brien PJ. Mitochondrial function and toxicity: role of the B vitamin family on mitochondrial energy metabolism. Chem Biol Interact. 2006 Oct 27;163(1-2):94-112. Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 432/2012 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 16ης Μαΐου 2012.
