Ο Χρήστος Λιονής, Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, συντάσσει για το Healthview και καταθέτει στο δημόσιο διάλογο το δεκάλογο του Οικογενειακού Γιατρού, που όπως αναφέρει ο καθηγητής ξεκινά τη διακονία του στη χώρα μας κάτω από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, για να γίνει ο πεντάστερος γιατρός στον οποίο στοχεύει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
- Πριν την ανάληψη της εργασίας, εξετάστε ένα στάδιο προετοιμασίας με επιλεγμένα βήματα και δράσεις που συνιστούν κυρίως γνωριμία με το περιβάλλον εργασίας, τα πρόσωπα που το αποτελούν, τον εξοπλισμό της μονάδος και την υφιστάμενη γνώση για τα προβλήματα των ασθενών.
- Διαμορφώστε τον κατάλογο των προσώπων/ ασθενών των οποίων την προσωπική ευθύνη για τη φροντίδα υγείας τους έχετε αναλάβει. Ελέγξτε εάν ο κατάλογος περιλαμβάνει τον αριθμό των ηλικιωμένων (και υπερηλίκων), των παιδιών και βρεφών, των προσώπων με αναπηρίες που τους καθιστούν πλήρως εξαρτώμενους από το περιβάλλον, όπως ασθενείς με άνοια, προχωρημένο καρκίνο, νευρολογικά νοσήματα και άλλα.
- Ελέγξτε και δοκιμάστε τις δεξιότητες επικοινωνίας με γλώσσα σεβασμού, ευγένειας, ενθάρρυνσης και προτροπής αλλά και συμπόνιας στην πρώτη επαφή με τους επισκέπτες σας. Δώστε σημασία στις προσδοκίες, επιθυμίες, προτιμήσεις και ανάγκες των προσώπων που σας επισκέπτονται.
- Αρχίστε να εκτιμάτε τον κίνδυνο (πιθανότητα) ενός σοβαρού συμβάντος σε ασθενείς με επιλεγμένα χρόνια νοσήματα τους οποίους συναντάτε στο ιατρείο σας, όπως την πιθανότητα αιφνιδίου θανάτου από καρδιαγγειακό νόσημα, αυτοκτονίας, χειρουργικής ή μη επιπλοκής και αναπηρίας, οστεπορωτικού κατάγματος. Χρησιμοποιείστε για το σκοπό αυτό σταθμισμένα στη βιβλιογραφία εργαλεία. Μη ξεχάσετε και το κίνδυνο από τις παρενέργειες φαρμάκων που χορηγούνται σε ακατάλληλες δόσεις ή με ακατάλληλους συνδυασμούς.
- Αναγνωρίστε τις γνωστές και μη συνειδητοποιημένες ανάγκες υγείας και κοινωνικής φροντίδας προσώπων με υψηλό κίνδυνο για σοβαρό συμβάν. Χρησιμοποιείστε για το σκοπό αυτό τις συναντήσεις σας με τα πρόσωπα που σας επισκέπτονται, εμπλουτίστε την τεχνική της συνέντευξης σας, αλλάξτε το στυλ της επικοινωνίας σας και αξιοποιείστε την πληροφορία που μπορείτε να λάβετε από άλλους επαγγελματίες υγείας στη μονάδα υγείας.
- Σχεδιάστε επιλεγμένες δράσεις για τη βέλτιστη ρύθμιση των χρονίων νοσημάτων τους, τόσο με αλλαγές και παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής τους όσο και με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, χωρίς να ξεχνάτε και τους κινδύνους της πολυφαρμακίας που συχνά συνδυάζεται με ακατάλληλους συνδυασμούς. Επισκεφθείτε τις τελευταίες δημοσιευμένες οδηγίες για τους στόχους ικανοποιητικής ρύθμισης σε μια σειρά από χρόνια νοσήματα. Εξοικειωθείτε με τεχνικές αλλαγής της συμπεριφοράς και ψυχολογικές παρεμβάσεις για την υποστήριξη των ασθενών σας.
- Εστιάστε την προσοχή σας στα πρόσωπα με χρόνια νοσήματα που χρήζουν υποστήριξης στο σπίτι και σχεδιάστε πρόγραμμα επισκέψεων σας μαζί με άλλους επαγγελματίες υγείας από τη μονάδα ή το ιατρείο σας, εφόσον υπάρχουν.
- Μη ξεχάσετε να παρακολουθείτε μέσα στο χρόνο και πρόσωπα που θεραπεύτηκαν από σοβαρά νοσήματα (όπως π.χ. από καρκίνο) και συνεχίστε την ενθάρρυνση και παρότρυνση για τη ζωή.
- Μη ξεχάσετε την οικογένεια που φροντίζει ασθενή με χρόνιο και σοβαρό νόσημα ή αναπηρία και εξοικειωθείτε με τεχνικές συνέντευξης της οικογένειας αναζητώντας και μελετώντας τη δομή της και τα δυναμικά, καθώς και τους οικογενειακούς ρόλους. Το ίδιο μη ξεχάσετε και τα πρόσωπα που φροντίζουν ή φρόντιζαν για χρόνια ασθενείς με χρόνια νοσήματα στο σπίτι ή σε ειδικά ινστιτούτα.
- Αναζητείστε τα πρόσωπα με τα οποία θα εργαστείτε ως ομάδα στην τοπική σας μονάδα αλλά και πρόσωπα που υπηρετούν σε γειτονικές ή και περιφερειακές μονάδες είτε αφορούν υπηρεσίες κλινικής ή κοινωνικής φροντίδας ή υπηρεσίες ψυχικής ή δημόσιας υγείας. Για το σκοπό αυτό χαρτογραφείστε την περιοχή και την περιφέρεια που η υπηρεσία σας είναι ενταγμένη και εξετάσετε δυνατότητες συνεργασίας μαζί τους.
Πάντα όταν τελειώνει ένας δεκάλογος, σημειώνει τέλος ο κύριος Λιονής, εμφανίζεται και μια ενδέκατη οδηγία, την οποία και προσθέτει: “Συνεχής πληροφόρηση για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινότητας που απευθύνεται ένας οικογενιακός γιατρός, γνώση της τοπικής ιστορίας και των παραγόντων που επηρεάζουν τις αποφάσεις της, και τέλος συνεχή επικοινωνία με τους ηγέτες της, για την καλύτερη αντίληψη των προβλημάτων υγείας του πληθυσμού, αλλά και των τεχνικών προσεγγίσεων μέσα στο ιατρείο.”
