Σε εξέλιξη βρίσκεται η αύξηση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων, σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό πως από τις 13 Μαΐου 2022 οπότε και αναφέρθηκαν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων, από κράτη μέλη στα οποία δεν ενδημεί η νόσος, έχουν αναφερθεί 7.128 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε 27 χώρες ΕΕ/ΕΟΧ έως τις 14 Ιουλίου 2022 και 2.645 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε χώρες εκτός ΕΕ/ΕΟΧ έως τις 7 Ιουλίου 2022.
Πιο αναλυτικά, κρούσματα έχουν καταγραφεί σε: Ισπανία (2.477), Γερμανία (1790), Γαλλία (912), Ολλανδία (547), Πορτογαλία (473), Ιταλία (292), Βέλγιο (225), Αυστρία (75), Σουηδία (58), Ιρλανδία (54), Νορβηγία (34), Δανία (33), Ουγγαρία (28), Πολωνία (22), Σλοβενία (19), Ρουμανία (16), Φιλανδία (13), Ελλάδα (13), Τσεχία (12), Μάλτα (9), Λουξεμβούργο (8), Ισλανδία (7), Βουλγαρία (3), Κροατία (3), Εσθονία (2), Λετονία (2), Σλοβακία (1). Καθώς και στο Ηνωμένο Βασίλειο (1.350), ΗΠΑ (560), Καναδάς (358), Ελβετία (131), Βραζιλία (76), Ισραήλ (52), Αυστραλία (20), Γκάνα (19), Περού (15), Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (13), Μεξικό (11), Χιλή (8), Αργεντινή (6), Κολομβία (5), Σερβία (5), Σιγκαπούρη (2), Νότια Αφρική (2), Μπαχάμες (1), Δομινικανή Δημοκρατία (1), Εκουαδόρ (1), Γεωργία (1), Γιβραλτάρ (1), Τζαμάικα (1), Λίβανος (1), Μαρόκο (1), Πουέρτο Ρίκο (1), Νότια Κορέα (1), Τουρκία (1), Βενεζουέλα (1).
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ και τις τρέχουσες διαθέσιμες πληροφορίες, τα κρούσματα εντοπίζονται κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά, σε άτομα με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους που αναζήτησαν φροντίδα σε κλινικές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων έχουν αναφερθεί σε ταξιδιώτες που επέστρεψαν από τη Νιγηρία στο Ισραήλ τον Σεπτέμβριο του 2018, στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Σεπτέμβριο του 2018, τον Δεκέμβριο του 2019, τον Μάιο του 2021 και τον Μάιο του 2022, στη Σιγκαπούρη τον Μάιο του 2019 και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής τον Ιούλιο και το Νοέμβριο του 2021.
Οδηγίες
Η ευλογιά των πιθήκων είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη, η οποία μεταδίδεται κυρίως από άγρια ζώα που απαντώνται σε περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής. Προκαλείται από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, DNA ιό που ανήκει στο γένος Orthopoxvirus.
Μεταδίδεται μετά από δάγκωμα ή γρατζουνιά μολυσμένου ζώου (κυρίως τρωκτικού) και σπανιότερα από κατανάλωση μη επαρκώς μαγειρεμένου κρέατος ή μέσω επαφής με το δέρμα ή το τρίχωμα μολυσμένου ζώου. Η μετάδοση από άτομο σε άτομο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής. Ο χρόνος επώασης της νόσου είναι 6 έως 13 ημέρες με διακύμανση από 5 έως 21 ημέρες.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Η πλειονότητα των κρουσμάτων εμφανίζει ήπια συμπτώματα. Σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες όπως έγκυες γυναίκες, μικρά παιδιά, άτομα με ανοσοκαταστολή η νόσος μπορεί να είναι σοβαρή.
Προς το παρόν ο κίνδυνος μετάδοσης είναι μέτριος για άτομα με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους και πολύ χαμηλός για το γενικό πληθυσμό. Σχετικές πληροφορίες ανευρίσκονται στο – https://eody.gov.gr/eylogia-ton-pithikon-monkeypox/.
Οι ταξιδιώτες συνιστάται να είναι ενημερωμένοι για τον τρόπο μετάδοσης της νόσου και να τηρούν μέτρα ατομικής προστασίας, όπως:
Εφαρμογή της υγιεινής των χεριών, συχνό πλύσιμο με νερό και σαπούνι ή χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού εάν τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα.
Αποφυγή επαφής των χεριών με το στόμα, τη μύτη και τα μάτια.
Αποφυγή επαφής με άγρια ζώα, ζωντανά ή νεκρά ή κατανάλωσης μη επαρκώς μαγειρεμένου κρέατος που προέρχεται από αυτά.
Αποφυγή επαφής με άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα και ιδιαίτερα δερματικές βλάβες ή βλάβες των γεννητικών οργάνων καθώς και με τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα τους.
Εφαρμογή ασφαλών σεξουαλικών πρακτικών.
Αποφυγή άμεσης επαφής με ασθενείς, σωματικά υγρά ασθενών, σορούς/ σωματικά υγρά θανόντων.
Αναβολή του ταξιδιού στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων συμβατών με ευλογιά των πιθήκων.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, εάν εμφανιστούν συμπτώματα συμβατά με ευλογιά των πιθήκων, θα πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική φροντίδα και να αποφεύγεται η επαφή με άλλα άτομα. Στην περίπτωση που ο ταξιδιώτης αναπτύξει συμπτώματα κατά τη διάρκεια της επιστροφής του, με όποιο μεταφορικό μέσο, θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια κατά την άφιξη και να αναφέρει το πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού, έτσι ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω διασπορά της νόσου και να διευκολυνθεί η διαδικασία ιχνηλάτησης επαφών.
Μετά την επιστροφή, οι ταξιδιώτες συστήνεται να παρακολουθούν την υγεία τους για 21 ημέρες και στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων να αναζητήσουν άμεσα ιατρική φροντίδα αναφέροντας το πρόσφατο ταξίδι.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε ότι αφορά στο εμπόριο και στις διεθνείς μετακινήσεις.
