Κακοσμία του στόματος: μήπως φταίει η διατροφή σας;

26-12-2016

Σας έχει τύχει ποτέ να βρεθείτε δίπλα σε κάποιο συνεργάτη ή φίλο και να θέλετε να καλύψετε το στόμα σας, πολύ απλά διότι έχετε την αίσθηση πως η μυρωδιά του είναι απωθητική; Επιστημονικά το αίσθημα αυτό ονομάζεται χαλίτωση, και παρότι δεν είναι γνωστό, το 25% του πληθυσμού ζει με αυτό. Μάλιστα σε έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ολλανδία, η επίμονη κακοσμία του στόματος φαίνεται να είναι ένα από τα 100 προβλήματα που απασχολούσαν τους ερωτηθέντες.

Η κακοσμία επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την κοινωνικότητα και την αυτοπεποίθηση των ανθρώπων. Υπάρχει μάλιστα ο ειδικός όρος, «χαλιτοφοβία», για να περιγράψει ακριβώς τη συστολή και την κοινωνική απομόνωση που συχνά προκαλείται από τη χρόνια χαλίτωση. Για το λόγο αυτό, αλλά φυσικά και για την υγεία σας, είναι σημαντικό να γνωρίζεται πως μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.

Αιτίες και αφορμές: Το στόμα αποτελεί τον πρώτο αποδέκτη της τροφής στο σώμα, συνεπώς δημιουργείται αυθόρμητα η εντύπωση πως η κακοσμία οφείλεται σε άσχημες διατροφικές συνήθειες. Στην πραγματικότητα ένα πολύ μικρό ποσοστό των περιπτώσεων χαλίτωσης αποδίδεται στο φαγητά που καταναλώνονται. Το 80% των περιστατικών σχετίζεται με την κακή υγιεινή του στόματος, και μόλις το υπόλοιπο 20% μοιράζεται ανάμεσα στην ποιότητα του φαγητού ή άλλες καθημερινές συνήθειες όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ, παθήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα ή μολύνσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.

Ας επικεντρωθούμε όμως στο ερώτημα που έθεσε και ο τίτλος για το κατά πόσο διατροφικοί παράγοντες επηρεάζουν τη μυρωδιά του στόματος.

Στοματική υγιεινή: Στο στόμα, στο σάλιο, στα ούλα, στη, γλώσσα και στα δόντια ζουν εκατομμύρια μικροοργανισμοί. Όπως ίσως έχετε ακούσει, εκείνοι είναι εν μέρη υπεύθυνοι για προβλήματα όπως η τερηδόνα και περιοδοντίτιδα. Οι μικροοργανισμοί θρέφονται από την τροφή σας, παράγοντας παράλληλα θειώδεις ουσίες με χαρακτηριστική έντονη μυρωδιά.

  • Ο πιο απλός τρόπος για να εμποδίσετε τα μικρόβια να πλένετε σωστά τα δόντια, αλλά και τη γλώσσα σας καθώς πάνω σε αυτή επικάθεται ένα λεπτό film από βακτήρια που είναι πολύ συχνά υπεύθυνο για τη χαλίτωση.
  • Ακόμη αποφύγετε τροφές που κολλούν στα δόντια σας.
 

Διατροφή πλούσια σε θειώδεις ουσίες: Ένας από τους 2 τρόπους με τον οποίο η κακοσμία μπορεί να συσχετιστεί με τη διατροφή είναι η κατανάλωση σταυρανθών λαχανικών (μπρόκολο, κουνουπίδι), κρεμμυδιού και σκόρδου. Οι τροφές αυτές όταν διασπαστούν από τους μικροοργανισμούς στο στόμα δίνουν μεγαλύτερες ποσότητες θειωδών ουσιών σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα, εκλύοντας μία έντονη χαρακτηριστική μυρωδιά.

  • Η λύση φυσικά δεν είναι άλλη από την αποφυγή των παραπάνω τροφών, ιδιαιτέρως εάν έχετε την τάση για κακοσμία του στόματος.
 

Διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες: Οι περισσότεροι άνθρωποι που ακολουθούν κάποια δίαιτα αποκλείουν από τη διατροφή τους συνήθεις ύποπτους που είναι οι υδατάνθρακες. Θυμηθείτε πόσο δημοφιλής είναι η δίαιτα Atkins,  η οποία απαγορεύει το ψωμί, τα μακαρόνια, το ρύζι, τα γλυκά και λατρεύει τις πρωτεΐνες. Οι υδατάνθρακες όμως αποτελούν τη βασική πηγή ενέργειας στο σώμα, ενώ οι πρωτεΐνες δίνουν κυρίως δομή στα όργανα και πολύ λίγη ενέργεια. Αναγκαστικά το σώμα για να επιβιώσει καταφεύγει στην τρίτη ομάδα θρεπτικών συστατικών για «καύσιμα», που δεν είναι άλλη από το λίπος. Όταν το αποθηκευμένο λίπος στο σώμα χρησιμοποιηθεί για ενέργεια, σπάει σε μικρότερες ουσίες που ονομάζονται κετόνες και εκλύουν μία δυσάρεστη μυρωδιά.

  • Δυστυχώς το τακτικό βούρτσισμα των δοντιών δεν θα μπορέσει με τίποτα να απομακρύνει τη χαλίτωση αυτού του τύπου. Ο μόνος τρόπος να αποφύγετε την παραγωγή κετονών, και άρα τη κακοσμία, είναι να εντάξετε και πάλι με μέτρο στη διατροφή σας τους υδατάνθρακες.

 

Τέλος υπάρχουν φυσικές λύσεις οι οποίες μπορούν να σας βοηθήσουν να υπερκαλύψετε ή να περιορίσετε παροδικά το πρόβλημα της κακοσμίας:

  • Το τσάι περιέχει πολυφαινόλες και άλλα συστατικά με αντιμικροβιακές ιδιότητες που καταπολεμούν τα βακτήρια του στόματος.
  • Ο βασιλικός, ο μαϊντανός και η μέντα εξουδετερώνουν τη μυρωδιά του σκόρδου, διότι βοηθούν στην καλύτερη διάσπαση των θειωδών συστατικών αυτού. Αντίστοιχη δράση φαίνεται να έχουν συστατικά που βρίσκουμε στο μήλο ή το σπανάκι.
  • Το γιαούρτι περιέχει καλούς μικροοργανισμούς, προβιοτικά, τα οποία συμβάλλουν στην καταπολέμηση των βλαβερών βακτηρίων που ζουν στο εγκαθίστανται στο στομάχι αλλά και το στόμα.
  • Ο ανανάς διαθέτει ένα ένζυμο, την βρωμελίνη, η οποία καταλύει την βέλτιστη διάσπαση των τροφών καιιδιαίτερα των πρωτεϊνών που περιέχουν θείο.
  • Οι τσίχλες, χωρίς ζάχαρη, βοηθούν στην εξισορρόπηση της οξύτητας στο στόμα δυσχεραίνοντας τις συνθήκες επιβίωσης για τα μικρόβια. Προτιμήστε εκείνες με γεύση μέντα.

 

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com

 

Πηγές:

1. Bollen CM1, Beikler T. Halitosis: the multidisciplinary approach. Int J Oral Sci. 2012 Jun;4(2):55-63.

2. Mayo Clinic. Diseases and conditions. Bad breath. Last accessed 3/10/2015.

http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bad-breath/basics/definition/con-20014939