Καρκίνος του προστάτη: Και οι νεότεροι άνδρες χρειάζεται να προσέξουν…

29-11-2022

Η έκρηξη της πληροφόρησης στον καιρό του Διαδικτύου είναι ένα πλεονέκτημα που δεν είχαν οι παλαιότερες γενιές. Εν τούτοις, αν το σκεφθούμε καλύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι σε μια σειρά ζητημάτων, όπως για παράδειγμα στα ιατρικά, η πληροφόρηση ενδεχομένως δεν φθάνει στον αποδέκτη. Τουλάχιστον σε τέτοια ποσότητα και ποιότητα όσο θα ανέμενε κανείς.

Τι άλλο να συμπεράνουμε όταν ακούμε ότι μόλις ο μισός ανδρικός πληθυσμός στην ανεπτυγμένη Ευρώπη γνωρίζει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη και τις διαθέσιμες επιλογές για έγκαιρη ανίχνευση;…

Είναι πράγματι παράδοξο, αν συνυπολογίσουμε ότι η συγκεκριμένη ασθένεια είναι ένα από τα πιο συχνά είδη καρκίνου στους άνδρες και αποτελεί το 25% όλων των νέων διαγνώσεων καρκίνου στην περιοχή της Ευρώπης.

Σε αυτό το φόντο, αναπτύσσονται οι διάφορες ανδρικές «ψυχολογίες» και οι μύθοι που διαχέονται και δυσκολεύουν την κατάσταση.

«Αφορά άνδρες μεγάλης ηλικίας».

«Δεν έχω συμπτώματα».

«Δεν είχε ο πατέρας μου, άρα διατρέχω μικρό κίνδυνο».

«Κάνω PSA κάθε ένα-ενάμιση χρόνο και αυτό αρκεί».

«Λίγοι άνδρες πεθαίνουν από καρκίνο του προστάτη. Δεν θα πάω από αυτόν».

 

Ας τελειώνουμε με τους… μύθους

Είναι κατανοητό ότι για μερικούς άνδρες η κατάσταση μπορεί να είναι λίγο… άβολη, λόγω της ευαίσθητης φύσης της πρωτοπαθούς εστίας της νόσου και των επιπτώσεων της θεραπείας. Ωστόσο δεν υπάρχει δικαιολογία για κανέναν από τους παραπάνω ή και άλλους μύθους που αναπτύσσονται. Συστολές, ανασφάλεια, αποφυγή, μυστικοπάθειες, παραπομπή στο μέλλον, δεν χωρούν (και) στην περίπτωση του καρκίνου του προστάτη. «Με τον προστάτη δεν αστειευόμαστε», όπως εύστοχα το θέτει εξάλλου στην τρέχουσα εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνου του προστάτη η φαρμακευτική εταιρεία Janssen.

 

Ας μιλήσουμε λοιπόν πρώτα εμείς ως γυναίκες στους άνδρες που έχουμε γύρω μας.

Γιατί οι αριθμοί είναι αμείλικτοι:

  • Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος σε άνδρες άνω της μέσης ηλικίας και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο.
  • Περίπου ένας στους οχτώ θα αναπτύξει τη συγκεκριμένη νόσο στη διάρκεια της ζωής του.
  • Είναι η δεύτερη συχνότερη κακοήθεια στους άνδρες μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
  • Η κλινικά ανιχνεύσιμη νόσος είναι σχετικά σπάνια σε άνδρες νεότερους των 50 ετών, οπότε και συνιστάται ο σχετικός έλεγχος. Η μέση ηλικία εμφάνισης καρκίνου είναι τα 69 έτη. Εν τούτοις τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται όλο και σε πιο νεαρά άτομα.
  • Οι περισσότεροι προστατικοί καρκίνοι αναπτύσσονται σχετικά αργά, χωρίς να προκαλούν συμπτώματα.
  • Άτομα που έχουν συγγενή α’ βαθμού (αδέρφια, πατέρα) με καρκίνο προστάτη έχουν 2-3 φορές περισσότερες πιθανότητες, οι οποίες μάλιστα αυξάνονται περαιτέρω όταν περισσότεροι από ένας συγγενής έχει αναπτύξει προστατικό καρκίνο.
  • Η υπέρταση και η περιφέρεια μέσης > 104 cm έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην εξέλιξη της νόσου. Οι υπέρβαροι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν επιθετική μορφή της νόσου.
  • Δυσκολία – διστακτικότητα έναρξης της ούρησης, συχνοουρία, ελάττωση ακτίνας ούρων, διακεκομμένη ροή – στάγδην αποβολή ούρων, αίσθηση ατελούς κένωσης της κύστης, αίσθηση αδυναμίας συγκράτησης της ούρησης (επιτακτικότητα), καύσος ή πόνος κατά την ούρηση, αιματουρία, στυτική δυσλειτουργία, είναι συμπτώματα που πρέπει να κινητοποιήσουν κάποιον για να «τα ψάξει».

 

Διάγνωση και επιλογές θεραπείας

Η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη γίνεται από τον αρμόδιο ιατρό που είναι ο ουρολόγος – ανδρολόγος.

Πραγματοποιείται με δακτυλική εξέταση και μια αιματολογική εξέταση για την μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου – PSA.

Αν τα αποτελέσματα δεν είναι φυσιολογικά μπορεί να χρειασθεί ο ασθενής να υποβληθεί σε διορθικό υπέρηχο, διορθική βιοψία και πολυπαραμετρική μαγνητική του προστάτη για περαιτέρω έλεγχο.

Σήμερα υπάρχουν πολλές διαθέσιμες επιλογές για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που είναι εντοπισμένος σε πρώιμο στάδιο.

Σε ασθενείς με τοπικά εντοπισμένη νόσο, το προσδόκιμο επιβίωσης >10 ετών από τη διάγνωση, είναι απαραίτητο ώστε να έχουν όφελος από την τοπική θεραπεία. Σημειώνεται ότι σε επιλεγμένους ασθενείς, μπορεί να προταθεί η ενεργός παρακολούθηση ή/και η προσεκτική αναμονή (οι άνδρες παρακολουθούνται τακτικά με δακτυλική εξέταση και μετρήσεις PSA).

 

Περαιτέρω, μπορεί να ακολουθούνται:

– Χειρουργική επέμβαση: Oλική προστατεκτομή – περιλαμβάνει αφαίρεση του προστάτη αδένα και του περιβάλλοντος ιστού και λεμφαδένων.

– Ακτινοθεραπεία: Εξωτερική ακτινοβολία, βραχυθεραπεία.

– Χημειοθεραπεία: Καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα – εισέρχεται στον οργανισμό μέσω της φλέβας ή χαπιών.

– Βιολογική θεραπεία – ανοσοθεραπεία: Χρησιμοποιεί το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου για να παλέψει με τον καρκίνο.

 

Μία επιπλέον επιλογή είναι η ορμονοθεραπεία. Συνήθως προσφέρεται σε ασθενείς στους οποίους ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέρα από τον προστάτη π.χ. στους λεμφαδένες ή τα οστά. Περιλαμβάνει τη μείωση τεστοστερόνης μέσα από χρήση φαρμάκων (χάπια) που αδρανοποιούν φαρμακευτικά τους όρχεις.

Για παράδειγμα, στη φαρμακευτική φαρέτρα, οι γιατροί έχουν πλέον φάρμακα που δρουν αναστέλλοντας τη δραστηριότητα των ορμονών που ονομάζονται ανδρογόνα (όπως η τεστοστερόνη). Τα ανδρογόνα μπορεί να προκαλέσουν ανάπτυξη του καρκίνου – ενώ οι νέες ορμονικές θεραπείες αναστέλλουν την δράση τους – σταματούν δηλαδή τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων που παράγονται στον προστάτη.

Στις ημέρες μας, τέλος, έχουν αναπτυχθεί και άλλες μορφές θεραπείας του καρκίνου του προστάτη όπως η κρυοθεραπεία ή κρυοχειρουργική (χρήση ψυχρού αέρα για να ψυχθούν οι περιβάλλοντες ιστοί) και η τεχνολογία των υψηλής έντασης εστιασμένων υπερήχων (HIFU), ωστόσο θεωρούνται ακόμα ως πειραματικές.

Πριν φτάσουν εκεί, όμως, καλό είναι, σε κάθε περίπτωση, να γνωρίζουν όλοι ότι τα συμπτώματα κάποιες φορές έρχονται όταν ο καρκίνος έχει ήδη προχωρήσει. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να το αποφύγουμε αυτό, και ειδικά οι νεότεροι άνδρες χρειάζεται να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή. Ενημέρωση, εγρήγορση, υγιεινές επιλογές ζωής, τακτική εξέταση από εξειδικευμένο γιατρό, ιδού μερικές απαραίτητες συμβουλές που έχουμε για τους άντρες που αγαπάμε, λοιπόν…

Η ενημερωτική εκστρατεία με τίτλο «Με τον Προστάτη Δεν Αστειευόμαστε», τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛ.Ο.Κ.) και του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Αθηνών (Κ.Ε.Φ.Ι).

Βάννα Κεκάτου