Γ. Κυριόπουλος: Η πτώση παραγωγής ηπαρίνης κρίσιμη για την υγεία των ασθενών

29-11-2019

Mε αφορμή το παγκόσμιο θέμα που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας της αφρικανικής πανώλης των χοίρων, και των επιπτώσεων της θανάτωσης εκατομμυρίων χοίρων, στη διατροφή μας, στην υγεία, και στην οικονομία, ο καθηγητής στο Οικονομικό Ινστιτούτο της Υγείας Γιάννης Κυριόπουλος και πρώην κοσμήτωρ της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας μιλάει στο Healthview, για το τρίπτυχο άνθρωπος, ζώα και περιβάλλον που αφορά στην Ενιαία Υγεία και αποτελεί τη μόνη ολιστική προσέγγιση των υγειονομικών προβλημάτων.

Η σημασία της εφαρμογής του One Health, (Ενιαία Υγεία) όρος που χρησιμοποιείται από το 1947, είναι κρίσιμη περισσότερο από πότε, και επιτάσσει διακρατικές συνεργασίες, ενημέρωση αρμοδίων και χάραξη νέων πολιτικών, λόγω και του αυξημένου μεταναστευτικού ρεύματος, των κλιματικών αλλαγών αλλά και των διατροφικών συνηθειών των ανθρώπων. Το καμπανάκι από την διαφαινόμενη ανεπάρκεια της ηπαρίνης, μιας στρατηγικής φαρμακευτικής ουσίας για την παρασκευή φαρμάκων, όπως λέει ο Κος Κυριόπουλος, πρέπει να κινητοποιήσει και τους δικούς μας ρυθμιστικούς μηχανισμούς, προκειμένου να διασφαλισθεί, η αναγκαία επάρκεια και η ευχερής διάθεση της ζωτικής γαι την υγεία των ασθενών, ουσίας της Ηπαρίνης.

 

Ερ: Πως συνδέονται τα προβλήματα υγείας των ζώων με την ανθρώπινη υγεία. Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο στο ζήτημα αυτό;

Τα προβλήματα υγείας των ανθρώπων συνδέονται με τα ζώα, πράγμα που έχει επισημανθεί από μακρού: το πρώτον, στη Μεσοποταμία το 2400 πχ και στη συνέχεια, αν και ελλείπουν οι πολλές αναφορές στους Ιπποκρατικούς χρόνους, εντούτοις εμφανίζονται στην αρχαιότητα και στους ελληνιστικούς χρόνους. Όμως στο περίφημο «Περί Ζώων» του Αριστοτέλη υπάρχουν εκτενείς αναφορές. Έκτοτε , και ιδιαίτερα τον 18ο και 19ο οι αναφορές για τις ανθρωποζωονόσους είναι πλέον εκτεταμένες.
Στην εποχή μας η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών αλλά και των αναδυόμενων κινδύνων βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής των διεθνών οργανισμών και των εθνικών αρχών.
Η διασύνδεση της υγείας ανθρώπων και ζώων είναι γνωστή από μακρού, όπως ήδη επισημάνθηκε, και συνοψίζεται στον έλεγχο και τη διαχείριση των ζωοανθρωπωνόσων και στην αντιμετώπιση των καταστροφικών επιπτώσεων στο ζωικό κεφάλαιο και στη διατροφική αλυσίδα.

Ερ: Η πολιτεία και οι υγειονομικές αρχές έχουν την κουλτούρα να συνδέουν τα θέματα αυτά και να λαμβάνουν μέτρα;

Στη χώρα υπάρχει μια καλή παράδοση στα θέματα αυτά και η ανταπόκριση στα προβλήματα υπήρξε θετική από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Υπουργείο Υγείας. Παρά ταύτα τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια «χαλάρωση» σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο. Η ανασυγκρότηση αυτών των
μηχανισμών είναι αναγκαία και επείγουσα εξαιτίας της ανάδυσης διαφόρων νέων κινδύνων και των προβλημάτων που δημιουργούνται από τη μικροβιακή αντοχή λόγω κατάχρησης των αντιβιοτικών και επιδρούν στον κύκλο: άνθρωπος, ζώα και περιβάλλον.

Ερ: Υπάρχει κάποιο συντονιστικό όργανο για τα θέματα αυτά;

Ιστορικά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και η Κτηνιατρική Υπηρεσία είχαν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Η εργασία τους υπήρξε και συνεχίζει να είναι εξαιρετική. Αλλά και η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας και ο ΕΟΔΥ (ΚΕΕΛΠΝΠ) έχουν εμπλοκή και υποστήριξη στο έργο αυτό.

•Το παράδειγμα με την πιθανή έλλειψη ηπαρίνης λόγω της αφρικανικής πανώλης των χοίρων, θα έπρεπε να είχε κινητοποιήσει ήδη την ελληνική πολιτεία;
Νομίζω ότι η κινητοποίηση υπήρξε ταχεία στη περίπτωση προστασίας του ζωικού κεφαλαίου από τη μετάδοση τοι ιού από τις όμορες χώρες. Αλλά και για τα παρεπίμπτοντα θέματα που αφορούν στους πολίτες, όπως για παράδειγμα στο ζήτημα της ηπαρίνης για το οποί χρειάζεται να ληφθούν άμεσα μέτρα από τον Ε.Ο.Φ και το Υπουργείο Υγείας.

Ερ: Σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα επάρκειας στην ηπαρίνη, τι λύσεις υπάρχουν από ιατρική και οικονομοτεχνική οπτική;

Από την έκταση του προβλήματος εξαρτάται το κρίσιμο θέμα παραγωγής και επάρκειας της ηπαρίνης. Επειδή πρόκειται για «στρατηγικής» σημασίας ουσία που παράγεται από ιστούς των χοίρων το πρόβλημα εμφανίζεται με «συναργεμική» ένταση.
Υπό το πρίσμα αυτό η απώλεια εκατομμυρίων ζώων στη Κίνα αλλά και σε άλλες χώρες – πλην της καταστροφής του ζωϊκού κεφαλαίου- προκαλεί μεγάλη πτώση της παραγωγής ηπαρίνης. Η εξέλιξη αυτή στερεί από τις υπηρεσίες υγείας μια «στρατηγικής» σημασίας φαρμακευτική ουσία, που ανήκει στην κατηγορία των Βασικών Φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και είναι κρίσιμη για την υγεία και τη ζωή των ασθενών. Η αντιπηκτική και αντιθρομβωτική της δράση ενδείκνυται σε μια σειρά καρδιαγγειακών παθήσεων αλλά και άλλων θρομβωτικών ή εμβολικών επεισοδίων.
Στο πλαίσιο αυτό, πλην των μειζόνων ιατρικών προβλημάτων, η μείωση της παραγωγής οδηγεί αναπόφευκτα σε ένα κύκλο αύξησης των τιμών και ελλείψεων.

Ερ: Τι θα συμβουλεύατε από τη θέση σας, ως πρακτική για οποιαδήποτε ανάλογη περίσταση;

Η ηπαρίνη, όπως το αίμα και τα παράγωγα αυτά, η ινσουλίνη και τα εμβόλια, ως «στρατηγικής» σημασίας ουσίες. Ώς εκ τούτου χρειάζεται να αντιμετωπίζονται με ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά την τιμολόγηση, την αποζημίωση και το clawback για να διασφαλίζεται η αναγκαία επάρκεια και η ευχερής διάθεσή τους στους ασθενείς. Πράγμα που σημαίνει ότι οι ρυθμιστικοί μηχανισμοί του κράτους χρειάζονται ευελιξία για άμεσες απαντήσεις στο πρόβλημα τιμών και ποσοτήτων.
Δηλαδή απαιτούνται ειδικές πολιτικές για τα Βασικά Φάρμακα εκτός του συνήθους πλαισίου της ακολουθούμενης φαρμακευτικής πολιτικής.

Ερ: Τελικώς τα «σύνορα» φαίνεται πως δεν υπάρχουν ούτε σε θέματα υγείας μεταξύ ζώων και ανθρώπων, ούτε στα θέματα των επιδημιών;

Η παγκοσμιοποίηση στην οικονομία έχει αλλάξει ριζικά τον κόσμο μας. Η αφρικανική πανώλη των χοίρων «σκοτώνει» τους χοίρους και καταστρέφει ζωτικό ζωϊκό κεφάλαιο στην Κίνα και ταυτόχρονα «απειλεί» τη ζωή των ασθενών στην Ευρώπη και τη χώρα μας. Η επιδημιολογία, όπως φαίνεται προηγείται της οικονομίας στην παγκοσμιοποίηση. Αυτό συνέβαινε πάντα.

Ερ: Το «One Health» αφορά κάθε χώρα ξεχωριστά, ή πρέπει να μας απασχολήσει διεθνώς;

Το «One Health», δηλαδή η «Ενιαία Υγεία» συνιστά μια απόπειρα ολοκλήρωσης των ζητημάτων υγείας στο τρίπτυχο: άνθρωπος, ζώα και περιβάλλον για μια ολιστική προσέγγιση των υγειονομικών προβλημάτων. Τα οποία αφορούν πολλά θέματα αλλά κυρίως στην διασφάλιση της συνέχειας της τροφικής αλυσίδας και την αντιμετώπιση των απειλών που επιφέρει η μικροβιακή αντοχή.
Η «Ενιαία Υγεία» συνιστά μια διατομεακή και διεπιστημονική εκδοχή της δημόσιας υγείας. Από τη φύση της είναι παγκόσμια ως προοπτική αλλά τοπική ως δράση.