Εχθές, Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου, δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Rheumatology τα αποτελέσματα Σουηδικής μελέτης η οποία φέρνει στο φως νέα δεδομένα για την συσχέτιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας με τη διατροφή. Στη μελέτη συμμετείχαν 386 άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα και 1.886 υγιή, και ο σκοπός αυτής ήταν να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ αυξημένης κατανάλωσης αλατιού και πιθανότητας εμφάνισης ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Αρχικά το αλάτι δεν φάνηκε να παίζει κανένα ρόλο στην εμφάνιση της ασθένειας, όταν όμως οι αναλύσεις επικεντρώθηκαν στους καπνιστές τα αποτελέσματα ήταν ενδιαφέροντα. Το τσιγάρο σε συνδυασμό με δίαιτα πλούσια σε αλάτι σχεδόν διπλασίασε τον κίνδυνο κάποιος να νοσήσει από ρευματοειδή αρθρίτιδα. Οι ερευνητές μίλησαν για συνεργιστική δράση των 2 συνηθειών, καθώς από μόνα τους το τσιγάρο ή το αλάτι δεν φάνηκε να παίζουν κάποιο ρόλο στην εμφάνιση της νόσου.
Αφορμή για την έρευνα των Σουηδών αποτέλεσαν περυσινά ευρήματα Αμερικανών επιστημόνων του Πανεπιστημίου Harvard. Οι τελευταίοι είχαν υποστηρίξει πως η κατανάλωση αλατιού φαίνεται να ενισχύει τη δράση ενός τύπου κυττάρων (Th17) που συμμετέχουν στη δημιουργία φλεγμονών σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Πως ερμηνεύονται όμως τα αποτελέσματα; Μιλάμε για μία ακόμη μαγική δίαιτα χαμηλή σε αλάτι η οποία μπορεί να σώσει όσους υποφέρουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα; Οι ερευνητές είναι κατηγορηματικοί και επισημαίνουν πως τα πρώιμα αυτά δεδομένα αφορούν αποκλειστικά και μόνο τους καπνιστές, και πρέπει να ακολουθήσουν ακόμη πολλές μελέτες για να καταλήξουμε σε σαφείς οδηγίες για τους πάσχοντες από ρευματοειδή αρθρίτιδα καπνιστές.
Υπάρχει όμως μία δίαιτα που μπορεί να ανακουφίσει τη ρευματοειδή αρθρίτιδα;
Καταρχάς η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, δηλαδή ο οργανισμός μας λανθασμένα επιτίθεται στα υγιή κύτταρά του δημιουργώντας αντισώματα. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα εκδηλώνεται με φλεγμονή γύρω από τις αρθρώσεις, και άλλα όργανα, προξενώντας ιδιαίτερο πόνο. Κατά καιρούς πολλά διατροφικά σχήματα υπόσχονται πως μπορούν να εξαλείψουν την φλεγμονή άρα και τον πόνο που προέρχεται από το συγκεκριμένο αυτοάνοσο νόσημα. Τα περισσότερα από αυτά προτείνουν ακραίες λύσεις οι οποίες μόνο παροδική ανακούφιση μπορούν να προσφέρουν. Οι οδηγίες ενός από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα στον κόσμο για την ρευματοειδή αρθρίτιδα, του Johns Hopkins Arthritis Center, μιλούν για μία ισορροπημένη διατροφή χωρίς στερήσεις οι οποίες μπορεί να επιβαρύνουν την υγεία.
Οι βασικές διατροφικές αρχές που προτείνονται σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτδα στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διαιτολογίου είναι:
-
Διατηρείστε το βάρος σας σε υγιή επίπεδα.
-
Αποφύγετε τρόφιμα με πολλά κορεσμένα λιπαρά (λίπη ζωικής προέλευσης) ή πρόσθετη ζάχαρη (επεξεργασμένα τρόφιμα/ σνακς).
-
Αυξήστε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών τα οποία είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά. Μάλιστα όσο μεγαλύτερη η ποικιλία στα χρώματα των φρούτων και των λαχανικών, τόσο διαφορετικά και τα θρεπτικά συστατικά που θα λαμβάνετε απ΄αυτά.
-
Εξασφαλίστε τα απαραίτητα για την πρόληψη της οστεοπόρωσης ασβέστιο και βιταμίνη D, μέσω των γαλακτoκομικών της διατροφής σας. Ιδιαίτερα η γυναίκες κατά την κλιμακτήριο πρέπει να παίρνουν σε ημερήσια βάση τουλάχιστον 3 μερίδες γαλακτοκομικών χαμηλών σε λιπαρά.
-
Καταναλώνετε 2 φορές την εβδομάδα κάποιο λιπαρό ψάρι, πηγή ωμέγα 3 λιπαρών οξέων με ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Προτιμήστε τις φυσικές πηγές ωμέγα 3 που εκτός από τα ψάρια βρίσκονται και στους ξηρούς καρπούς.
-
Σε περίπτωση αναιμίας, συχνής σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα, φροντίστε να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε σίδηρο (κρέας, όσπρια, σπανάκι, μπρόκολο). Συνδυάστε τις φυτικές πηγές σιδήρου με βιταμίνη C (λεμόνι, πιπεριές, φράουλες) για καλύτερη απορρόφηση.
-
Βελτιώστε την φυσική σας κατάσταση με δραστηριότητες που δεν θα επιβαρύνουν τις αρθρώσεις σας όπως το περπάτημα και το κολύμπι.
-
Σε περίπτωση ουρικής αρθρίτιδας (ποδάγρα) πιθανά να θέλετε να αποφύγετε τροφές πλούσιες σε πουρίνες όπως οι σαρδέλες, το συκώτι, η μαγιά, η μπίρα, το αλκοόλ και λιγότερο το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά και τα όσπρια.
Καθώς τα ποσοστά των ατόμων που διαγνώσκονται με ρευματοειδή αρθρίτιδα αυξάνονται συνεχώς τα επόμενα χρόνια αναμένεται να δούμε όλο και περισσότερες έρευνες οι οποίες θα μελετούν τη σχέση μεταξύ της νόσου και του τρόπου ζωής.
Ήβη Παπαϊωάννου
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
Βιβλιογραφία
-
Björn Sundström, et al. Interaction between dietary sodium and smoking increases the risk for rheumatoid arthritis: results from a nested case control study. Rheumatology, doi: 10.1093/rheumatology/keu330, published online 10 September 2014.
-
McNamee, D. (2014, September 11). “Smokers with a high sodium diet are at ‘double the risk’ of rheumatoid arthritis.” Medical News Today. Retrieved from
http://www.medicalnewstoday.com/articles/282370.php. -
Johns Hopkins Arthritis Center. Cheryl Koch. Nutrition & Rheumatoid Arthritis. Updated October, 2011. Last accessed 11/9/2014.
http://www.hopkinsarthritis.org/patient-corner/disease-management/rheumatoid-arthrtis-nutrition/
-
The Arthritis Society. The Arthritis Society’s LIFESTYLE SERIES. Nutrition & Arthritis. Last accessed 11/9/2014. http://www.arthritis.ca/document.doc?id=322
