Για πολλά χρόνια το πρώτο μέτρο για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ήταν η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών με τις διατροφικές οδηγίες να περιλαμβάνουν την κατανάλωση λιγότερων θερμίδων και μικρότερων ποσοτήτων, διαιτολόγια πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης, υδατάνθρακες ολικής άλεσης και όσο το δυνατόν λιγότερο επεξεργασμένες τροφές.
Τα δεδομένα αυτά όμως φαίνεται πως τώρα αλλάζουν και εκεί που η φυσική δραστηριότητα βρισκόταν σε δεύτερη μοίρα έρχεται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Αμερικανοί ερευνητές παρατήρησαν πως η αύξηση του ποσοστού υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων συνδέεται με τα χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας αλλά όχι και με τις διατροφικές τους συνήθειες.
Τα αποτελέσματα αυτά έρχονται από μία εκ των μεγαλύτερων ερευνών για την υγεία και την διατροφή των τελευταίων 20 ετών (NHANES), γεγονός που τους δίνει ιδιαίτερη σημασία. Σύμφωνα με τους ερευνητές τo 51.7% των γυναικών και το 43.5% των ανδρών δεν ασκούνται καθόλου, και τα ποσοστά αυτά είναι σχεδόν τριπλασιασμένα σε σχέση με την περασμένη εικοσαετία. Παράλληλα μετρήθηκε η περιφέρεια της μέσης των συμμετεχόντων στη μελέτη και παρατηρήθηκε ετήσια αύξηση της τάξεως του 0.37% στις γυναίκες και 0.27% στους άνδρες. Η αυξημένη περιφέρεια μέσης (κοιλιακή παχυσαρκία) είναι από μόνη της ένας παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση χρόνιων νοσήματα καρδιαγγειακά. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας αυξάνει τον κίνδυνο να έχει κανείς μεγάλη περιφέρεια μέσης δημιουργώντας κατ’ επέκταση επιπλοκές στην υγεία. Οι ερευνητές λοιπόν τονίζουν πως τα αποτελέσματα αυτά έρχονται να καταρρίψουν την αντίληψη πολλών ετών πως η υπερβολική κατανάλωση θερμίδων ευθύνεται για την επιδημία της παχυσαρκίας. Η αλλαγή στις συνήθειες άσκησης θα πρέπει να αποτελέσει πρωταρχικό στόχο των ειδικών υγείας, των κρατικών μηχανισμών αλλά και κάθε ανθρώπου που θέλει να χάσει βάρος.
Την ίδια στιγμή μία άλλη μελέτη τονίζει πως σημασία δεν έχει πόση ώρα περνάμε στο γυμναστήριο αλλά πόση ώρα καθόμαστε. Συγκεκριμένα 2 ώρες καθιστικής ζωής μπορεί να κάνουν τόσο κακό, όσο καλό μπορεί να κάνουν 20 λεπτά γυμναστικής. Σε μία περίοδο που οι ρυθμοί της καθημερινότητας, οι ώρες εργασίας και οι υπόλοιπες υποχρεώσεις καθιστούν την καθημερινή φυσική δραστηριότητα ένα άπιαστο όνειρο, κάθε μορφής άσκηση είναι ωφέλιμη. Δεν χρειάζεται να περάσετε ατελείωτες ώρες στο γυμναστήριο αρκεί:
- Να σηκώνεστε από την καρέκλα σας και να τεντώνεστε μία φορά την ώρα
- Μην καλέσετε στο τηλέφωνο τον συνάδελφο του δίπλα γραφείου, αλλά σηκωθείτε και πηγαίνετε ο ίδιος να του πείτε αυτό που θέλετε
- Να πάρετε τις σκάλες αντί το ασανσέρ
- Να περπατήσετε μέχρι το περίπτερο αντί να πάρετε το αυτοκίνητο
- Να παρκάρετε μακριά από την εξώπορτα
- Να χρησιμοποιήσετε τα μέσα μαζικής μεταφοράς
- Να κατεβείτε μία στάση νωρίτερα από το λεωφορείο
- Να πάτε για περπάτημα με τους φίλους σας αντί για καφέ
- Να πάτε ένα βραδινό περίπατο με την οικογένειά σας
- Ασχοληθείτε με την κηπουρική
- Να καθαρίσετε το σπίτι σας πιο συχνά
Χρησιμοποιείστε ένα βηματομετρητή για να δείτε πόσα βήματα κάνετε μέσα στην ημέρα. Ξεκινήστε στοχεύοντας τα 5.000 βήματα ημερησίως και προσπαθήστε να φτάσετε τα 10.000 τα οποία αντιστοιχούν σε περίπου 450 θερμίδες.
- Obesity, abdominal obesity, physical activity, and caloric intake in US adults: 1988-2010, Uri Ladabaum, et al., The American Journal of Medicine, DOI: 10.1016/j.amjmed.2014.02.026, published online 11 March 2014, Abstract.
- Jacquelyn P. Kulinski, Amit Khera, Colby R. Ayers, Sandeep R. Das, James A. de Lemos, Steven N. Blair, Jarett D. Berry. Association Between Cardiorespiratory Fitness and Accelerometer-Derived Physical Activity and Sedentary Time in the General Population. Mayo Clinic Proceedings, 2014; DOI:10.1016/j.mayocp.2014.04.019
- National Health System. The 10,000 steps challenge. Last accessed 9/7/2014.
http://www.nhs.uk/Livewell/loseweight/Pages/10000stepschallenge.aspx
Ήβη Παπαϊωάννου
Διαιτολόγος
Μέλος Ακαδημίας Διατρφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
