Γράφει ο Γεώργιος Σακοράφας, MD, PhD, Επ. Καθηγητής Χειρουργικής
Οι όζοι θυρεοειδούς είναι διακριτές ογκόμορφες βλάβες που εμφανίζονται μέσα στο θυρεοειδικό παρέγχυμα.
Πρόκειται για ένα πολύ συχνό πρόβλημα. Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχε η δυνατότητα υπερηχογραφικού ελέγχου, οι όζοι διαγιγνώσκονταν με την επισκόπηση και την ψηλάφηση, όταν πλέον το μέγεθός τους είχε αυξηθεί σημαντικά.
Σήμερα, με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος υψηλής ευκρίνειας, είναι δυνατή η ανίχνευση πολύ μικρών όζων (διαμέτρου λίγων μόλις χιλιοστών). Εκτιμάται πως αν ο γενικός πληθυσμός υποβληθεί σε έλεγχο θυρεοειδούς με υπερηχογράφημα θα βρεθούν όζοι σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό (50 – 60 %).
Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, οι όζοι θυρεοειδούς είναι καλοήθεις βλάβες και δεν χρειάζονται κάποια αντιμετώπιση πέραν της περιοδικής παρακολούθησης.
Τα βασικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσουν είναι τα εξής:
- Καρκίνος. Μόνο ένα 5 % των όζων θυρεοειδούς υποκρύπτει καρκίνο. Η αναγνώριση των ‘κακοήθων’ όζων έχει τεράστια σημασία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν εξ αρχής σωστά. Αυτό σήμερα επιτυγχάνεται κυρίως με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος και της παρακέντησης με λεπτή βελόνη (FNA)
- Συμπτώματα από πίεση διπλανών οργάνων. Όταν το μέγεθος του όζου αυξηθεί σημαντικά (συνήθως πάνω από 3 ή 4 εκατοστά) μπορεί να αρχίσει να πιέζει διπλανά όργανα. Πιο συχνά πιέζεται η τραχεία, οπότε ο ασθενής μπορεί να νοιώθει δύσπνοια. Σπανιότερα, όταν αυξηθεί και άλλο το μέγεθος του όζου ή όταν η ανάπτυξή του επεκτείνεται κυρίως προς τα πίσω, μπορεί να πιεστεί ο οισοφάγος, οπότε ο ασθενής μπορεί να νοιώθει δυσκολία στην κατάποση.
- Αισθητικά προβλήματα. Δημιουργούνται όταν υπάρχει ευμεγέθης όζος ή όταν ο όζος εντοπίζεται σε πρόσθια θέση του θυρεοειδούς (π.χ. στον ισθμό) με αποτέλεσμα να είναι ορατός. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αισθητικά προβλήματα, κυρίως σε αδύνατα άτομα με μακρύ τράχηλο (συνήθως γυναίκες νεαρής ηλικίας)
- Υπερθυρεοειδισμός. Σπάνια, κάποιοι από τους όζους μπορεί να υπερλειτουργούν, παράγοντας μεγάλες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών. Σε αυτή την περίπτωση παρατηρούνται όλες οι εκδηλώσεις του υπερθυρεοειδισμού. Ο όζος σε αυτή την περίπτωση περιγράφεται σαν «τοξικό αδένωμα» και έχει χαρακτηριστική εμφάνιση στο σπινθηρογράφημα («θερμός όζος»).
Χειρουργική επέμβαση θα χρειαστεί στις παραπάνω περιπτώσεις. Οι υπόλοιποι όζοι μπορούν να παρακολουθούνται περιοδικά και να αξιολογούνται εκ νέου και ανά διαστήματα οι χαρακτήρες καιτ ο μέγεθός τους.
Εντούτοις, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλες παράμετροι, όπως για παράδειγμα το ισχυρό οικογενειακό ιστορικό για καρκίνο θυρεοειδούς, τυχόν ταχεία αύξηση του μεγέθους του όζου, η ύπαρξη κάποιων γενετικών αλλαγών (μεταλλάξεων), τα επίπεδα καλσιτονίνης στο αίμα κλπ.
Η χειρουργική αντιμετώπιση θα πρέπει να προσαρμόζεται στα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα του προσεκτικού κλινικού, εργαστηριακού, απεικονιστικού και γενετικού (όταν χρειάζεται) ελέγχου.
Η αντιμετώπιση θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, ώστε να συνοδεύεται από την ελάχιστη πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η επιτυχής και οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος ήδη με την αρχική επέμβαση, μειώνοντας την πιθανότητα να χρειαστεί νέα επέμβαση μελλοντικά.
Γεώργιος Σακοράφας, MD, PhD
Χειρουργός Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών
Επ. Καθηγητής Χειρουργικής
Τ. Συντονιστής Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ
