Η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου (UICC), που εκπροσωπεί 800 οργανώσεις σε 155 χώρες του κόσμου.
Με τη λέξη «καρκίνος» χαρακτηρίζουμε ένα σύμπλεγμα νόσων που σχετίζονται με τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό και την ανοργάνωτη ανάπτυξη των προσβεβλημένων κυττάρων.
Στους δύσκολους καιρούς της πανδημίας από τον ιό SARS–CoV-2 παρατηρήθηκε διεθνώς μία υστέρηση σ’ ό,τι αφορά τον αριθμό των πολιτών που προσήλθαν για εξετάσεις έγκαιρης διάγνωσης, ενώ επιστημονικές μελέτες επισήμαναν πως και η καθυστέρηση που καταγράφηκε στην προσέλευση για εξέταση συμπτωματικών ασθενών θα έχει ως αποτέλεσμα στο επόμενο χρονικό διάστημα την αύξηση του ποσοστού διαγνώσεων πιο προχωρημένων καρκίνων.
Μπορεί η πανδημία ν’ απασχόλησε το ενδιαφέρον Πολιτείας, Μ.Μ.Ε. και πολιτών και να αποτέλεσε αναγκαστικά υγειονομική προτεραιότητα, όμως ο καρκίνος συνέχισε και συνεχίζει να αποτελεί ακόμα πιο συχνή και επικίνδυνη νόσο, γι αυτό δεν πρέπει να αποσυρθεί από το προσκήνιο του δημόσιου ενδιαφέροντος.
Κάθε χρόνο οι νέες περιπτώσεις καρκίνου στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, ανέρχονται σε 68.000, ενώ οι θάνατοι στους 33.000. Παράλληλα, εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι ασθενείς που επιζούν μετά την εμφάνιση της νόσου για αρκετά, έως πάρα πολλά, χρόνια.
Οι αριθμοί είναι ανησυχητικοί και οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι για την μείωση τους και την ελάφρυνση της επιβάρυνσης που προκαλεί ο καρκίνος σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, είναι η αποφυγή των καρκινογόνων παραγόντων (πρωτογενής πρόληψη) και η πρόωρη (έγκαιρη) διάγνωση (δευτερογενής πρόληψη). Με αυτές μπορούν να μειωθούν κατά περίπου 30% οι νέες περιπτώσεις και να βελτιωθεί σημαντικά η θνησιμότητα.
Παράλληλα, οι σύγχρονες θεραπευτικές αγωγές, τις οποίες κατέχουν και εφαρμόζουν οι Έλληνες υγειονομικοί, έχουν βελτιώσει αισθητά την ποιότητα και ποσότητα της ζωής των ασθενών, δημιουργώντας ένα κλίμα αισιοδοξίας για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον.
Όμως, πέρα από την πρόοδο της επιστήμης και την επάρκεια γνώσεων και ικανοτήτων των υγειονομικών μας, εξακολουθεί να είναι ζητούμενο στη χώρα μας, η βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας, για να μπορούν όλοι οι πολίτες, ανεξάρτητα του τόπου κατοικίας, της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης, ή των πεποιθήσεων τους, να έχουν ίσες δυνατότητες πρόσβασης σε έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση καθώς και θεραπεία, σε αξιοπρεπείς συνθήκες.
Ο καρκίνος δεν είναι μόνο ιατρικό, αλλά και κοινωνικό πρόβλημα. Χρειάζεται επομένως, την ενεργητική συμμετοχή των πολιτών στον αντικαρκινικό αγώνα και τη χάραξη και πιστή εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών από το κράτος. Ο καρκίνος είναι ατομική, κοινωνική και κρατική ευθύνη.
«Θυμήσου, 50% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί», αρκεί να υιοθετήσει κανείς έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Αυτά είναι τα μηνύματα της καμπάνιας ενημέρωσης και πρόληψης, με αφορμή την 4η Φεβρουαρίου, Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου, που ξεκίνησε η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ).
Σύμφωνα με την ΕΟΠΕ, οι προλήψεις «σπάνε» και καλεί το κοινό να δράσει και να εντάξει στην καθημερινότητά του τη σωματική άσκηση, να υιοθετήσει μία υγιεινή διατροφή, να διακόψει το κάπνισμα, να περιορίσει την κατανάλωση αλκοόλ και να εφαρμόζει αντηλιακή προστασία.
Και φέτος, η ΕΟΠΕ φέρνει στο επίκεντρο της κοινής γνώμης το θέμα του καρκίνου καλώντας το κοινό να αφήσει κατά μέρους τις προλήψεις και αντ’ αυτού να ζει με υγιεινές συνήθειες. Και όπως αναφέρει είναι «ένα ηχηρό μήνυμα που προσδοκούμε μέσω της παρέμβασης σε διάφορα σημεία στο δημόσιο χώρο να φτάσει σε όσο το δυνατόν περισσότερους αποδέκτες».
O καρκίνος αποτελεί την δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος αποτελεί την δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και εκτιμάται ότι ευθύνεται για 9,6 εκατομμύρια θανάτους το 2018. Σε όλο τον κόσμο, περίπου 1 στους 6 θανάτους οφείλεται στον καρκίνο.
Το 1/3 περίπου των θανάτων από καρκίνο, οφείλονται στους 5 κυριότερους συμπεριφορικούς και διατροφικούς κινδύνους: τον υψηλό δείκτη μάζας σώματος, τη χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, τη χρήση καπνού και τη χρήση οινοπνεύματος.
Οι λοιμώξεις που προκαλούν καρκίνο, όπως η ηπατίτιδα και ο ιός των θηλωμάτων του ανθρώπου (HPV), ευθύνονται για έως 25% των περιπτώσεων καρκίνου σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Η επίσκεψη στο γιατρό στο τελικό στάδιο και η έλλειψη πρόσβασης στη διάγνωση και τη θεραπεία αποτελούν συχνό φαινόμενο. Το 2017, μόνο το 26% των χωρών χαμηλού εισοδήματος ανέφεραν ότι στον δημόσιο τομέα διατίθενται γενικά παθολογοανατομικές υπηρεσίες. Πάνω από 90% των χωρών υψηλού εισοδήματος ανέφεραν ότι οι υπηρεσίες θεραπείας είναι διαθέσιμες σε σύγκριση με λιγότερο από 30% των χωρών χαμηλού εισοδήματος.
Το 70% περίπου των θανάτων από καρκίνο αφορά χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
