Πως θα μεταφέρει το ΕΚΑΒ ασθενείς με Έμπολα

26-12-2016

Σε επιφυλακή παραμένουν οι υγειονομικές αρχές της χώρας για την αντιμετώπιση του έμπολα. Χθες, μάλιστα η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας κ. Χριστίνα Πανανικολάου εξέδωσε οδηγίες προς το ΕΚΑΒ για την αντιμετώπιση περιστατικού ασθενούς που θεωρηθεί ότι πληρεί τα κριτήρια του ορισμού κρούσματος αιμορραγικού πυρετού ‘Εμπολα. 

Το ΕΚΑΒ υποχρεούται να μεταφέρει το περιστατικό από οποιονδήποτε χώρο παροχής υπηρεσιών υγείας (δημόσιο ή ιδιωτικό) ή «πύλη εισόδου» της χώρας (αεροδρόμια, λιμάνια, χερσαίες διαβάσεις) ή οπουδήποτε αλλού λάβει χώρα η ιατρική εκτίμηση του περιστατικού προς τα νοσοκομεία αναφοράς με ειδικά διαμορφωμένο ασθενοφόρο του. Η διακομιδή πρέπει να εκτελείται και για σορούς αποβιωσάντων κρουσμάτων (ύποπτων, πιθανών ή επιβεβαιωμένων). 

Για το σχεδιασμό της μεταφοράς του ασθενή, το ΕΚΑΒ πρέπει υπάρχει επικοινωνία μεταξύ του ΚΕΕΛΠΝΟ, του ΕΚΕΠΥ,   της   Κεντρικής Υπηρεσίας του ΕΚΑΒ και του Διευθυντή του Παραρτήματος του Ε.Κ.Α.Β., εάν πρόκειται για κρούσμα εκτός Αττικής. 

Στις    περιπτώσεις    μεταφοράς    ασθενών    με    συμβατή    συμπτωματολογία    για αιμορραγικό πυρετό από ιό Ebola (πυρετός >38.6° C, κεφαλαλγία, μυαλγίες, έμετοι, διάρροιες, κοιλιακό άλγος, αιμορραγία) και θετικό επιδημιολογικό ιστορικό δηλαδή διαμονή ή ταξίδι σε χώρα/περιοχή με επιδημία από αιμορραγικό πυρετό Ebola (Σιέρρα Λεόνε, Γουινέα, Λιβερία1) ή επαφή με αίμα ή άλλα σωματικά υγρά ασθενούς με πιθανή ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη από αιμορραγικό πυρετό Ebola, τις τελευταίες 21 ημέρες, το προσωπικό του ασθενοφόρου εφαρμόζει τα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ). 

Παράλληλα, θα πρέπει να διευκρινιστούν από τον γιατρό που εκτίμησε το περιστατικό τυχόν θεραπευτικές πράξεις που πιθανόν θα χρειαστούν κατά τη διάρκεια της μεταφοράς. Επίσης, θα πρέπει να γίνει επικοινωνία μεταξύ του ΕΚΑΒ και του νοσοκομείου υποδοχής του ασθενή, ώστε να γίνει γνωστή η γενική του κατάσταση. Τo νοσοκομείο αναφοράς που θα υποδεχθεί τον ασθενή θα πρέπει να είναι λεπτομερώς ενημερωμένο και να είναι διευκρινισμένη η ώρα άφιξης του ασθενούς, ώστε να είναι σε ετοιμότητα η ομάδα υποδοχής του ασθενή και η διαδικασία της περαιτέρω διαχείρισής του εντός του νοσοκομείου, με στόχο την αποφυγή μετάδοσης της νόσου. 

Το προσωπικό που εμπλέκεται στη μεταφορά ασθενούς με πιθανή/ επιβεβαιωμένη λοίμωξη από αιμορραγικό πυρετό Ebola πρέπει να εφαρμόζει τις βασικές προφυλάξεις, τις προφυλάξεις επαφής και τις προφυλάξεις σταγονιδίων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην προστασία των βλεννογόνων (μάτια, μύτη, στόμα) από εκτίναξη αίματος ή άλλων βιολογικών υγρών του ασθενή ή ενοφθαλμισμό μέσω μολυσμένων γαντιών. 

Το πλήρωμα του  ασθενοφόρου πρέπει να  εφαρμόζει όλα τα  απαραίτητα  ΜΑΠ, και συγκεκριμένα: Διπλά γάντια, Ολόσωμες ρόμπες/φόρμες μη διαπερατές με μακριά μανίκια μίας χρήσης, Οφθαλμική προστασία με γυαλιά ή ασπίδα προσώπου, Μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας (FFP3), Μακριά ποδονάρια ή/και πλαστικές γαλότσες. 

Επιφυλασσόμενης της καλύτερης δυνατής παροχής φροντίδας υγείας του ασθενούς, σκόπιμη είναι η αποφυγή χειρισμών κατά τους οποίους μπορεί να προκληθεί αερόλυμα, όπως διασωλήνωση της τραχείας, χορήγηση φαρμάκων με νεφελοποιητή, τραχειακή αναρρόφηση, CPAP. Εάν κρίνεται απαραίτητο να γίνει κάτι από τα παραπάνω, απαιτείται προσωρινή στάση του ασθενοφόρου σε ασφαλή τοποθεσία και διασφάλιση της εφαρμογής μάσκας υψηλής αναπνευστικής προστασίας (FFP3) από το διασώστη. 

Επίσης, συστήνεται η αποφυγή τοποθέτησης ενδοφλέβιας γραμμής κατά τη διάρκεια της μεταφοράς. Εάν όμως κριθεί απαραίτητο, πρέπει το ασθενοφόρο να σταματήσει σε ασφαλή τοποθεσία. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την ασφαλή χρήση και απόρριψη των αιχμηρών αντικειμένων. 

Το πλήρωμα του ασθενοφόρου εφαρμόζει τα ΜΑΠ πριν την είσοδο στο χώρο που βρίσκεται ο ασθενής και συνεχίζει να τα φορά κατά τη διάρκεια της διακομιδής και σε όλη τη διάρκεια επαφής μαζί του. Αφαιρεί τον προστατευτικό εξοπλισμό με προσοχή, ώστε να μην έρθει σε επαφή το δέρμα, οι βλεννογόνοι ή τα ενδύματα τους με μολυσμένα υλικά. 

Το ασθενοφόρο που θα μεταφέρει το υπό διερεύνηση ή πιθανό κρούσμα πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένο με τη χρήση δύο πιθανών πρακτικών: είτε με τον ειδικό πλαστικό κλωβό φορείου απομόνωσης του ασθενή, είτε με κάλυψη με πλαστικό υλικό όλης της καμπίνας. Η κάλυψη με πλαστικό προστασίας με σκοπό να διαχωριστεί η καμπίνα ασθενούς από το υπόλοιπο ασθενοφόρο γίνεται καλύπτοντας το πάτωμα, την οροφή, τα καθίσματα, τις πόρτες και τα ράφια με αδιαπέραστο υλικό (σελοφάν). 

Η μεταφορά του ασθενή θα γίνει με πλήρωμα τριών ατόμων. Το τρίτο άτομο, ο οδηγός, θα φορά τα ΜΑΠ, αλλά δε θα έλθει καθόλου σε επαφή με τον ασθενή και δεν θα εισέλθει ποτέ στην καμπίνα του ασθενή, ώστε να παραμείνει αμόλυντος σε όλη τη διάρκεια της μεταφοράς και να μη μολυνθεί η καμπίνα του οδηγού. Μπορεί μόνο να ανοίξει την πίσω πόρτα του ασθενοφόρου και να την πιάσει από την εξωτερική επιφάνεια. Επίσης, θα έχει συσκευή ψεκασμού που θα περιέχει διάλυμα χλωρίνης 1:10, που έχει αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα έναντι του ιού. 

Τα δύο πρώτα άτομα θα μεταφέρουν τον ασθενή και θα τον συνοδεύουν στην «καμπίνα ασθενή» στο ασθενοφόρο. Πριν από την επαφή με τον ασθενή κάθε άτομο του πληρώματος θα φορέσει τα ΜΑΠ, ενώ άλλο άτομο (μπορεί και ο οδηγός, ή μεταξύ τους) ελέγχει για θέματα ακεραιότητας της στολής ή για εκτεθειμένα σημεία του σώματος. 

Ο οδηγός ενημερώνει για την άφιξη και αρχίζει ο συντονισμός με το προσωπικό του νοσοκομείου για την παραλαβή του ασθενούς.

Ο οδηγός ως τρίτο μέλος του πληρώματος παραμένει πάντα σε απόσταση ασφαλείας (>1 μέτρο) από τον ασθενή και ανοίγει τις πίσω πόρτες του ασθενοφόρου. Τα δύο πρώτα μέλη του πληρώματος αποβιβάζουν το φορείο με τον ασθενή από το ασθενοφόρο. Το τρίτο μέλος του πληρώματος ακολουθεί το φορείο και ψεκάζει όλη τη διαδρομή του φορείου, τις πόρτες του  ασθενοφόρου, τις ρόδες του  φορείου και τις γαλότσες του προσωπικού με διάλυμα χλωρίνης 1:10. 

Ο ασθενής παραλαμβάνεται από το προσωπικό του νοσοκομείου αναφοράς. Το   πλήρωμα   του   ασθενοφόρου   θα   αφαιρέσει  και  απορρίψει  τα   ΜΑΠ   σε  ειδικά απομονωμένο χώρο του νοσοκομείου, όπου θα απολυμανθεί και το ασθενοφόρο. Η αποκομιδή των χρησιμοποιημένων ΜΑΠ πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις οδηγίες περί μολυσματικών αποβλήτων. 

Τέλος, το ΕΚΑΒ  σε συνεργασία με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.  θα πρέπει να θέσει σε εφαρμογή διαδικασίες παρακολούθησης όλου του προσωπικού που μπορεί να έχει εκτεθεί στον ιό.