Στο “μικροσκόπιο” η ασφάλεια τροφίμων, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα Υγείας

26-12-2016

Στο «μικροσκόπιο» του υπουργείου Υγείας βρίσκεται η ασφάλεια τροφίμων με αφορμή και την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας (7Απριλίου). Με εγκύκλιο του ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας κ. Ανδρέας Ξανθός καλεί τους εμπλεκόμενους φορείς να προχωρήσουν συστηματικά στην διενέργεια  των  προβλεπόµενων  διαδικασιών  εποπτείας  και ελέγχου από αρµόδιους Φορείς,  για την διασφάλιση της   τήρησης  των όρων και προϋποθέσεων, που συνδέονται µε την ασφάλεια των τροφίµων.   

Παράλληλα, να προγραμματίσουν και να πραγματοποιήσουν δράσεις: 

•  Ευαισθητοποίησης  και  ενημέρωσης μαθητών,  πολιτών –  καταναλωτών, εκπαιδευτικών, επαγγελματιών στο χώρο της παραγωγής  και  επεξεργασίας τροφίµων  και  ποτών  και  µαζικής  εστίασης,  µε  στόχο  την  προαγωγή  της  υγείας και ευρύτερα της δηµόσιας υγείας. 

 •   Επιµόρφωσης  επαγγελµατιών που σχετίζονται µε  τον  τοµέα  της παραγωγής και επεξεργασίας  τροφίµων  και  ποτών  και  µαζικής  εστίασης  προκειµένου  να προλαµβάνονται  και  να αντιµετωπίζονται  έγκαιρα  και  αποτελεσµατικά  οι παράγοντες  εκείνοι  που  σχετίζονται  µε  την  άρση  των  προϋποθέσεων  και κριτηρίων που συνδέονται µε την ασφάλεια των τροφίµων. 

•  Ανάπτυξης πρωτοβουλιών για διαµόρφωση καλών πρακτικών και δηµοσιοποίηση αυτών, σχετικά µε την ασφάλεια των τροφίµων  

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), η Ασφάλεια των Τροφίμων αφορά στην προστασία των καταναλωτών από τον κίνδυνο τροφικών δηλητηριάσεων και τροφιμογενών λοιμώξεων οξέων ή χρόνιων, οι οποίες προκαλούνται από βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή χημικές ουσίες (που εκ φύσεως περιέχονται ή τεχνητά προστίθενται σε τροφές), οι οποίες εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω μολυσμένου φαγητού ή νερού. Η διατροφή επίσης αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες εμφάνισης πολλών χρόνιων νοσημάτων, όπως καρδιαγγειακών νοσημάτων, Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου ΙΙ, ορισμένων μορφών καρκίνου, παχυσαρκίας, κ.λ.π. 

Το βασικό μήνυμα του Π.Ο.Υ για την Ημέρα Υγείας είναι: «Βελτίωσε την ασφάλεια των τροφίμων από το αγρόκτημα έως το πιάτο». Το ανωτέρω μήνυμα εξειδικεύεται σε δύο άξονες: 

  • Προτεραιότητα στη διατομεακή συνεργασία (τομείς αγροτικής ανάπτυξης, κτηνιατρικής, υγείας, εμπορίου, τουρισμού, παιδείας κλπ) ως προϋπόθεση για την ενδυνάμωση της πρόληψης, του ελέγχου και της αντιμετώπισης τροφιμογενών ασθενειών. 
  • «Σκέψου παγκοσμιοποιημένα – δράσε τοπικά». Συμμετοχή των αρμόδιων φορέων σε δίκτυα για την αποτελεσματική και άμεση απόκριση σε διεθνείς επείγουσες καταστάσεις απειλής της ασφάλειας των τροφίμων, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των «εξουσιοδοτημένων χρηστών» των δικτύων. Ως παράδειγμα αναφέρονται το RASFF-WINDOW και το CIRCA-RASFF. 

Όσον αφορά θέματα ανάπτυξης, ενημερωτικών εκδηλώσεων με στόχο την ευαισθητοποίηση και την έγκυρη πληροφόρηση των καταναλωτών και των συλλογικών οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, τα μηνύματα ευαισθητοποίησης επικεντρώνονται στους άξονες : 

 «Ενημερώσου! Πόσο καλά γνωρίζεις τα τρόφιμα που καταναλώνεις;» 

Εξοικείωση με την ανάγνωση και κατανόηση των πληροφοριών που υπάρχουν στις ετικέτες των τροφίμων και με την επισήμανση των αλλεργιογόνων ουσιών στις συσκευασίες των τυποποιημένων προϊόντων και στους καταλόγους των καταστημάτων. 

«Χειρίσου, αποθήκευσε και προετοίμασε τα τρόφιμα με ασφαλή τρόπο.» 

Γνώση ασφαλών πρακτικών που αφορούν π.χ. στις θερμοκρασίες ψησίματος, διαχωρισμού (για την αποφυγή διασταυρούμενης μόλυνσης) και αποθήκευσης τροφίμων, καθώς και επεξεργασίας νερού αμφίβολης ασφάλειας. 

 «Κάνε ασφαλείς και έξυπνες επιλογές στη διατροφή σου». 

Εστίαση σε ειδικά θέματα όπως την προετοιμασία γευμάτων για έγκυες γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένους και ασθενείς (π.χ. ανοσοκατεσταλμένους), επιλογή τροφών που παρασκευάζονται από πλανόδιους πωλητές ή παρέχονται σε μπουφέ, προστασία των τροφών από μόλυνση από ζώα κλπ.. Επιπλέον, είναι σημαντική η ενημέρωση σχετικά με τις διατροφικές διαταραχές και τις τροφικές δυσανεξίες, οι οποίες είναι σχετικά συχνές στο γενικό πληθυσμό και η διάγνωση των οποίων συνήθως τίθεται με καθυστέρηση, καθώς δεν αναζητείται εγκαίρως ιατρική συμβουλή. 

 «Απόλαυσε το φαγητό με ασφάλεια». 

Η επιλογή τροφών που πληρούν τους κανόνες υγιεινής και ταυτόχρονα υγιεινών (προσφέρουν ενέργεια και ευεξία) αποτελεί μέρος ενός υγιεινού και δραστήριου τρόπου ζωής (lifestyle) που συντελεί στη μείωση των αιτιολογικών παραγόντων των χρόνιων νοσημάτων, όπως είναι το κάπνισμα, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η υπερκατανάλωση αλκοόλ κ.α.. Προς την κατεύθυνση αυτή προωθείται η μείωση της κατανάλωσης αλατιού από τον πληθυσμό για την πρόληψη της υπέρτασης Επίσης, το φαγητό είναι μια ευκαιρία ανάπτυξης κοινωνικών επαφών ή από κοινού εορτασμού σημαντικών γεγονότων, όπου οι επιλογές υγιεινών και ασφαλών τροφίμων αποτελεί προϋπόθεση για την ψυχαγωγία αλλά και την εξοικείωση με ξένες κουλτούρες και «κουζίνες».