Θυρεοειδής ονομάζεται ο αδένας που έχει σχήμα πεταλούδας και βρίσκεται στο μπροστά μέρος του λαιμού. Μπορεί να είναι πολύ μικρός σε μέγεθος, όμως παράγει ορμόνες οι οποίες έχουν τεράστια σημασία για το μεταβολισμό, την αναπνοή, την καρδιά, τον εγκέφαλο και εν γένει τις περισσότερες λειτουργίες του οργανισμού. Η πιο γνωστή πάθηση του θυρεοειδούς είναι ο υποθειροειδισμός, δηλαδή ο «τεμπέλικος» αδένας. Εάν η αιτία για αυτό είναι αυτοάνοση τότε η εξειδικευμένη ονομασία της πάθησης είναι θυρεοειδής Hashimoto. Από την άλλη μεριά στην περίπτωση του «υπερδραστήριου» θυρεοειδούς, η κατάσταση είναι γνωστή και ως υπερθυρεοειδισμός, με πιο γνωστή εκδοχή της το αυτοάνοσο νόσημα Grave’s. Κάθε πάθηση του θυρεοειδούς χρήζει ιδιαίτερης ιατρικής θεραπείας. Συμπληρωματικά, η ισορροπημένη διατροφή είναι καθοριστικής σημασίας για τη φυσιολογική παραγωγή όλων των ορμονών του αδένα.
Στην οστεοπόρωση χρειάζεστε ασβέστιο. Στο ζάχαρο απαιτείται ο έλεγχος των υδατανθράκων. Αντιθέτως για τις παθήσεις του θυρεοειδούς δεν υπάρχει μία εξειδικευμένη διατροφή που προλαμβάνει ή ανακουφίζει τα συμπτώματα. Υπάρχουν όμως συστατικά «κλειδιά» στα οποία αξίζει να στρέψετε την προσοχή σας.
Ιώδιο το απαραίτητο
Το ιώδιο αποτελεί την «πρώτη ύλη» για τη σύνθεση όλων των ορμονών του θυρεοειδούς. Τόσο η έλλειψή του, όσο και η υπερβολική κατανάλωσή του μπορεί να προκαλέσει έξαρση μίας κατάστασης, σε ασθενείς που έχουν ήδη διαγνωσθεί. Παρά την αρνητική φήμη που το ακολουθεί, εάν ο προσωπικός σας ιατρός δεν σαν έχει απαγορεύσει την κατανάλωση τροφίμων όπως τα φύκια, τα χτένια, ο μπακαλιάρος, οι γαρίδες και άλλα θαλασσινά καλές πηγές ιωδίου, δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας. Πριν από πολλές δεκαετίες η έλλειψη ιωδίου ήταν πολύ συχνό φαινόμενο, ιδιαιτέρως στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, στην Αμερική. Σήμερα όμως οι ανάγκες του πληθυσμού σε ιώδιο φαίνεται να καλύπτονται επαρκώς.
Σελήνιο το προστατευτικό
Το θρεπτικό αυτό συστατικό είναι εξίσου σημαντικό με το ιώδιο για τη λειτουργία του θυρεοειδούς. To σελήνιο συμμετέχει στην καλύτερη αξιοποίηση του ιωδίου, στη σύνθεση ουσιών, αλλά και στην προστασία του αδένα από το οξειδωτικό στρες. Ένα μόλις βραζιλιάνικο φιστίκι κρύβει όλη την ποσότητα σεληνίου που έχει ανάγκη το σώμα κάθε ημέρα! Άλλες καλές πηγές του είναι ο τόνος, οι γαρίδες, η γαλοπούλα, το κοτόπουλο και το κόκκινο κρέας.
Goitogens ή παρεμποδιστές θυρεοειδούς
Τα goitrogens είναι η ομάδα των φυτικών θρεπτικών συστατικών που παρεμβαίνουν και εμποδίζουν τη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδούς. Σημαντικότερες πηγές τους είναι το λάχανο, το μπρόκολο και το κουνουπίδι. Εάν καταναλώνετε περιστασιακά τις παραπάνω τροφές, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να τις αποκλείσετε από τη διατροφή σας. Προσοχή χρειάζεται από άτομα τα οποία παρουσιάζουν έλλειψη ιωδίου. Οι ξακουστές ισοφλαβόνες της σόγιας ανήκουν στην ίδια κατηγορία ουσιών, γι αυτό και συνίσταται αποφυγή συμπληρωμάτων διατροφής με ισοφλαβόνες σόγιας σε γυναίκες με προδιάθεση για παθήσεις του θυρεοριδούς αδένα. Για τους υπόλοιπους, τα διατροφικά προϊόντα της σόγιας δεν είναι απαγορευτικά, αρκεί να εντάσσονται σε μία διατροφή με ποικιλία γευμάτων.
Άλλες διατροφικές συμβουλές που συχνά ωφελούν όσους έχουν κάποια πάθηση του θυρεοειδούς:
- Έλεγχος επιπέδων σιδήρου, βιταμίνης D και βιταμίνης Β12 μέσω αιματολογικών εξετάσεων. Ενίσχυση της διατροφής σε περίπτωση έλλειψης.
- Καλύτερος έλεγχος του σωματικού βάρους με έμφαση στη διατροφή και στην ήπια φυσική δραστηριρότητα.
- Τακτικός έλεγχος χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, καθώς η υγεία της καρδιάς επιβαρύνεται.
- Αποφυγή λήψης φαρμακευτικής αγωγής παράλληλα με τροφές που περιέχουν.
Καθώς τα διαγνωστικά μέσα για την ανεύρεση των περιστατικών με παθήσεις του θυρεοειδούς βελτιώνονται, αξίζει να αφιερώσετε λίγη από την προσπάθειά σας για να ισορροπήσετε τη διατροφή σας. Τα συστατικά αυτής έχουν τη δυναμική να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής σας και να προλάβουν μελλοντικές καταστάσεις.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία: Today’s Dietitian. By Cheryl Harris, MPH, RD. Thyroid Disease and Diet — Nutrition Plays a Part in Maintaining Thyroid Health. 2012. Vol. 14 No. 7 P. 40. Ruchita Sharma, Shantanu Bharti, K. V. S. Hari Kumar. Diet and thyroid - myths and facts. J Med Nutr & Nutraceuticals. 2014. Vol:3. Is: 2 P.: 60-65
