Υγιεινή διατροφή & ανάπτυξη

26-12-2016

Βοηθώντας το παιδί να αποκτήσει σωστές διατροφικές συνήθειες από τα πρώτα χρόνια της ζωής του, συμβάλλετε στο να έχει καλή υγεία για όλη του τη ζωή. Οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού διαμορφώνονται σύμφωνα με αυτές που έχουν υιοθετηθεί στο σπίτι και οι ενήλικες αποτελούν τα σημαντικότερα πρότυπα για την ανάπτυξη υγιεινών συνηθειών. Δώστε, λοιπόν, το καλό παράδειγμα στα παιδιά σας, τόσο με λόγια όσο και με πράξεις. Οι καλές συνήθειες που διαμορφώνονται τώρα θα τους μείνουν για πάντα.

Παράδειγμα προς μίμηση

Μαθαίνοντας κανείς στα παιδιά να κάνουν υγιεινές επιλογές διατροφής είναι σαν να τους μαθαίνει να πλένουν τα δόντια τους. Οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού επηρεάζονται τόσο από το είδος και την ποσότητα των τροφίμων που αγοράζετε, όσο και από τον τρόπο προετοιμασίας και παρασκευής των γευμάτων στο σπίτι. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και αναπτύσσονται, παρακολουθούν τα πάντα σχετικά με τη διατροφή των γονιών τους. Συχνά αντιγράφουν διατροφικές συνήθειες, προτιμήσεις και αντιπάθειες, γι’ αυτό όταν επιλέγετε τις τροφές που θα καταναλώσετε, να θυμάστε ότι οι πράξεις σας μετράνε πιο πολύ από τα λόγια.

Το αλφάβητο της σωστής διατροφής

Οι τροφές προσφέρουν στα παιδιά τα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την υγιή σωματική ανάπτυξη και την καλή υγεία τους, καθώς επίσης και την ενέργεια που χρειάζονται για το παιχνίδι, το σχολείο και τη εξερεύνηση του κόσμου γύρω τους.

Οι τροφές κατατάσσονται σε πέντε διαφορετικές ομάδες, καθεμία από τις οποίες παρέχει συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά και συνεισφέρει με το δικό της τρόπο στην ανάπτυξη του παιδιού. Ο συνδυασμός τροφών απ’ όλες τις ομάδες παρέχει στον οργανισμό την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά που του χρειάζονται και είναι ο καλύτερος τρόπος για να ικανοποιήσετε τις διατροφικές ανάγκες ενός παιδιού που βρίσκεται στην ανάπτυξη.

Διατροφική Πυραμίδα

Η Διατροφική Πυραμίδα είναι ένας πρακτικός οδηγός διατροφής, που περιλαμβάνει τις κυριότερες ομάδες τροφών. Είναι ευέλικτη και κατάλληλη για όλα τα υγιή άτομα, από την ηλικία των δύο ετών και άνω. Τα περισσότερα παιδιά άνω των δύο ετών χρειάζονται τον ελάχιστο αριθμό μερίδων που αναφέρονται στη Διατροφική Πυραμίδα από κάθε ομάδα τροφών.

Ομάδα 1: Δημητριακά

Πρέπει να λαμβάνονται 6-11 μερίδες την ημέρα. Μία μερίδα ισοδυναμεί με 1 φέτα ψωμί, μισό φλιτζάνι ζυμαρικά ή 1 βάφλα. Οι τροφές αυτές αποτελούν καλή πηγή ενέργειας και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Προτιμήστε το ρύζι, τα ζυμαρικά, τα δημητριακά και το ψωμί. 

Ομάδα 2: Λαχανικά

Πρέπει να λαμβάνονται 3-5 μερίδες την ημέρα. Μία μερίδα ισοδυναμεί με 1 φλιτζάνι ωμά λαχανικά ή μισό φλιτζάνι μαγειρεμένα λαχανικά. Οι τροφές αυτές αποτελούν φυσικές πηγές βιταμινών και μετάλλων, τα οποία είναι απαραίτητα για την υγεία.  Προτιμήστε τα καρότα, το καλαμπόκι, τα πράσινα φασόλια και τον αρακά.

Ομάδα 3: Φρούτα

Πρέπει να λαμβάνονται 2-4 μερίδες την ημέρα. Μία μερίδα ισοδυναμεί με 1 φρέσκο φρούτο, μισό φλιτζάνι κομπόστα ή μισό φλιτζάνι χυμό φρούτων. Και αυτές οι τροφές αποτελούν φυσικές πηγές βιταμινών και μετάλλων, ενώ περιέχουν επίσης φυτικές ίνες. Προτιμήστε τα μήλα, τις μπανάνες, τα πορτοκάλια και τα αχλάδια.

Ομάδα 4: Γαλακτοκομικά

Πρέπει να λαμβάνονται 2-3 μερίδες την ημέρα. Μία μερίδα ισοδυναμεί με 1 φλιτζάνι γάλα με 2% λιπαρά, 1 φλιτζάνι γιαούρτι ή 1 φέτα τυρί. Οι τροφές αυτής της ομάδας είναι πλούσιες σε ασβέστιο και βιταμίνη D, που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση των δοντιών και των οστών σε καλή κατάσταση. Προτιμήστε το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι.

Ομάδα 5: Κρέας, ψάρι, όσπρια, ξηροί καρποί

Πρέπει να λαμβάνονται 2-3 μερίδες την ημέρα. Μία μερίδα ισοδυναμεί με 1 μπούτι κοτόπουλο, 1 φλιτζάνι φασόλια ή 1 αυγό. Αυτές οι τροφές περιέχουν πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των μυών και σίδηρο που χρησιμεύει για τη μεταφορά του οξυγόνου από το αίμα. Προτιμήστε το μοσχάρι, το ψάρι, το κοτόπουλο, τα αυγά και τα φασόλια.

Ομάδα 6: Λίπη, έλαια και γλυκά

Αυτές οι τροφές είναι πλούσιες σε λίπος και ζάχαρη. Έχουν μικρή θρεπτική αξία, αν και είναι εύγευστες, γι’ αυτό πρέπει να τις καταναλώνετε με μέτρο και να τις απολαμβάνετε μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

Βιταμίνες

Οι βιταμίνες έχουν βασική σημασία για τις ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού μας. Ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για να λάβουμε τις βιταμίνες που χρειαζόμαστε είναι η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής. Η τέλεια ισορροπία των βιταμινών επιτυγχάνεται θαυμάσια με τις φυτικές τροφές.

Βιταμίνη Α:

Περιέχεται στο γάλα, το βούτυρο, τα αυγά, τα φρέσκα λαχανικά, τα καρότα και το μουρουνόλαδο. Είναι απαραίτητη για την άμυνα του οργανισμού και την καλή όραση.

 

Βιταμίνη Β1 (θειαμίνη):

Περιέχεται στα ζυμαρικά και τους σπόρους του σιταριού. Είναι απαραίτητη για την όρεξη, την πέψη, το μεταβολισμό, την ενέργεια, την υγιή επιδερμίδα και τους μυς.

 

Βιταμίνη Β2 και 9 άλλες βιταμίνες:

περιέχονται στα ζυμαρικά, τα αυγά, το γάλα, το κρέας και τα λαχανικά. Απαραίτητη για την καλή όραση και το δέρμα.

 

Βιταμίνη C:

Βρίσκεται στα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια κ.λπ.), στις ντομάτες και στα φρέσκα λαχανικά και είναι απαραίτητη για την αντίσταση του οργανισμού κατά του κρυολογήματος και τα γερά ούλα.

 

Βιταμίνη

D:Βρίσκεται στο μουρουνόλαδο, το γάλα και τον κρόκο του αυγού. Είναι απαραίτητη για γερά οστά και δόντια.

 

Βιταμίνη Ε:

Βρίσκεται στο σιτάρι ολικής άλεσης, στο μαύρο ρύζι και το λάδι. Απαραίτητη για την ανάπτυξη των ιστών και των μυών.

 

Βιταμίνη Κ:

Βρίσκεται στα φρέσκα λαχανικά και το συκώτι και είναι απαραίτητη για το κυκλοφορικό σύστημα.

 

Γαλακτοκομικά και ανάπτυξη

Το γάλα αποτελεί την τροφή με τη μεγαλύτερη βιολογική σημασία για τον άνθρωπο, από την πρώτη στιγμή της γέννησής του. Η μεγάλη του αξία οφείλεται στην ποικιλία των θρεπτικών συστατικών που περιέχει (αποτελεί την καλύτερη πηγή για τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β και τη βιταμίνη Α), καθώς και στο γεγονός ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Περιέχει μείγμα πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, απαραίτητα αμινοξέα και σημαντικές ποσότητες ανόργανων αλάτων, όπως ο φώσφορος και το ασβέστιο που αποτελούν δομικά υλικά για το σκελετό. Το ασβέστιο είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό θρεπτικό συστατικό που βρίσκεται κυρίως στο γάλα και στα προϊόντα του, αλλά και στα πράσινα λαχανικά με φύλλα. Το ασβέστιο δυναμώνει και διατηρεί υγιή τα οστά και τα δόντια. Οι κατευθυντήριες οδηγίες για τη διατροφή συνιστούν τα παιδιά ηλικίας 1-3 ετών να λαμβάνουν 500 mg ασβεστίου την ημέρα, τα παιδιά ηλικίας 4-8 ετών να λαμβάνουν 800 mg ασβεστίου την ημέρα, ενώ οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες ηλικίας 9-18 ετών χρειάζονται 1.300 mg ασβεστίου την ημέρα. Ένα ποτήρι γάλα των 0,25 l παρέχει περίπου 300 mg ασβεστίου, επομένως γύρω στα 4 ποτήρια γάλα την ημέρα καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες σε ασβέστιο.

Ωστόσο, η λακτόζη που περιέχεται στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να προκαλέσει κοιλιακές ενοχλήσεις σε κάποια άτομα. Στα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη το γάλα είναι συχνά δύσπεπτο ακόμη και σε μικρές ποσότητες, αλλά πολλά άτομα μπορούν να καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως τυρί ή γιαούρτι, τα οποία προκαλούν λιγότερα συμπτώματα. Όταν υπάρχει δυσανεξία στη λακτόζη που περιέχει το γάλα, το γιαούρτι αποτελεί συνήθως την εναλλακτική λύση για τη λήψη του απαραίτητου ασβεστίου.

Οι παιδίατροι συνιστούν να προστίθεται γιαούρτι στη διατροφή από τη βρεφική κιόλας ηλικία και να συνδυάζεται με φρούτα και δημητριακά. Αυτός ο διατροφικός συνδυασμός θεωρείται άριστος γιατί περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά, δηλαδή πρωτεΐνες ανώτερης βιολογικής αξίας και βιταμίνες, χωρίς να έχει πολλές θερμίδες.

Βιολογικά προϊόντα

Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα στο οποίο αποφεύγεται η χρήση αγροχημικών ουσιών (λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων κ.ά.). Βασίζεται στην εναλλαγή των καλλιεργειών, στη χρήση κοπριάς, στην καλλιέργεια φυτών που δεσμεύουν το άζωτο, στη χαμηλή πυκνότητα των ζώων τόσο στις εγκαταστάσεις όσο και στους χώρους βόσκησης και στην εκτροφή των ζώων σύμφωνα με τις φυσιολογικές τους ανάγκες. Η βιολογική κτηνοτροφία είναι ένα σύστημα εκτροφής που στηρίζεται στη φυσική διαβίωση των ζώων, χρησιμοποιεί κατά βάση ζωοτροφές που έχουν παραχθεί με βιολογικό τρόπο, περιορίζει στο ελάχιστο δυνατό τη χρήση συνθετικών φαρμάκων, είναι αντίθετο προς τη γενετική τροποποίηση, προστατεύει το περιβάλλον και διακρίνεται για την ποιότητα και την υγιεινή των προϊόντων που παράγει.  

Τα πλεονεκτήματα δεν περιορίζονται μόνο στην παραγωγή υγιεινών και ασφαλών τροφίμων, χωρίς υπολείμματα επικίνδυνων αγροχημικών ουσιών. Πρωταρχικός στόχος της βιολογικής γεωργίας είναι η εφαρμογή μεθόδων παραγωγής φιλικών προς το περιβάλλον και η αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη διατήρηση ή και αύξηση της γονιμότητας του εδάφους, με παράλληλη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης.

Τα βιολογικά προϊόντα συμβάλλουν στη διατήρηση και βελτίωση της υγείας, λόγω της πλήρους απουσίας φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων και άλλων βλαβερών ουσιών, ενώ παράλληλα βοηθούν στην προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη.

Επιπλέον, περιέχουν 20-30% λιγότερο νερό, σε σύγκριση με τα συμβατικά προϊόντα, και μεγαλύτερες συγκεντρώσεις πρωτεϊνών, βιταμινών, ιχνοστοιχείων, μεταλλικών αλάτων και ενζύμων. Η φυσική διαδικασία με την οποία αναπτύσσονται επιτρέπει τη διατήρηση των θρεπτικών συστατικών και των βιταμινών τους, κάτι που φαίνεται στη γεύση και στο άρωμά τους.

Τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας και εκτροφής αποτελούν την καλύτερη πρόταση για την παιδική διατροφή, καθώς αφενός δεν περιέχουν συντηρητικά, πρόσθετα και χημικές ουσίες αφετέρου οι βιταμίνες, τα ιχνοστοιχεία και τα άλλα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν διατηρούνται ανέπαφα, μεταβολίζονται και απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισμό, συμβάλλοντας στην υγιή ανάπτυξη των παιδιών.

Τι πρέπει να προσέξετε:

  • Όλα τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι συσκευασμένα και να διαθέτουν την ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
  • Τα προϊόντα δεν επιτρέπεται να πωλούνται χύμα, εκτός κι αν αγοράζονται από το κτήμα του παραγωγού.
  • Τα παραδοσιακά προϊόντα δεν είναι κατ’ ανάγκη βιολογικά, εκτός και αν υπάρχει ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας
 

Πώς θα γνωρίζω ότι το παιδί μου λαμβάνει επαρκή ποσότητα τροφής;

Τα παιδιά τρώνε όταν πεινάνε και συνήθως σταματούν όταν χορτάσουν. Μερικοί γονείς ανησυχούν επειδή τα μικρά παιδιά φαίνεται να τρώνε πολύ μικρές ποσότητες, ειδικά αν συγκριθούν με τις ποσότητες που καταναλώνουν οι ενήλικοι. Ωστόσο, είναι αυτονόητο ότι το παιδί σας χρειάζεται μικρότερη ποσότητα φαγητού απ’ ό,τι εσείς. Οι μικρές μερίδες ενθαρρύνουν το παιδί να αποδεχθεί την τροφή, γι’ αυτό βάλτε μικρότερη ποσότητα από αυτή που πιστεύετε ότι θα φάει το παιδί. Υπολογίστε ότι μία παιδική μερίδα αντιστοιχεί στο 1/3 – 1/4 της μερίδας του ενηλίκου ή σε μία κουταλιά για κάθε χρόνο της ηλικίας του παιδιού.

Βεβαιωθείτε ότι η διατροφή του παιδιού περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφών και ενθαρρύνετε το παιδί σας να είναι τολμηρό και να δοκιμάζει όλες τις τροφές από όλες τις ομάδες, καθώς ακόμη και οι τροφές που ανήκουν στην ίδια ομάδα περιέχουν διαφορετικά θρεπτικά συστατικά. Δεν χρειάζεται να ανησυχήσετε αν παρατηρήσετε την απουσία μίας ομάδας για ένα μικρό διάστημα, αλλά αν η απουσία είναι παρατεταμένη το παιδί σας μπορεί να μην πάρει τα απαραίτητα για την υγεία του θρεπτικά συστατικά που περιέχει η ομάδα αυτή. Αν το παιδί σας αρνείται να φάει κάποια τρόφιμα, δοκιμάστε εναλλακτικές λύσεις. Για παράδειγμα, αν το παιδί δεν τρώει πράσινα λαχανικά δοκιμάστε να του δώσετε κίτρινα ή πορτοκαλί λαχανικά (πιπεριά, κολοκύθα, καρότο), αν δεν του αρέσει το γάλα δοκιμάστε να του δώσετε σοκολατούχο γάλα, τυρί και γιαούρτι και αν δεν τρώει το μοσχαρίσιο κρέας μπορεί να του αρέσει το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, το ψάρι, το χοιρινό.

Επίσης, υπολογίστε και τα μικρά γεύματα (σνακ), καθώς αποτελούν σημαντικό τμήμα της διατροφής των παιδιών. Τα παιδιά πρέπει να τρώνε συχνά, καθώς το στομάχι τους είναι μικρό και δεν μπορούν να καταναλώσουν την απαραίτητη για τις υψηλές ενεργειακές τους ανάγκες ποσότητα τροφής μόνο κατά τη διάρκεια των κυρίων γευμάτων. Τρία κύρια γεύματα και δύο έως τρία υγιεινά μικρά γεύματα την ημέρα καλύπτουν τις ημερήσιες διατροφικές ανάγκες των μικρών παιδιών. Τα μικρά γεύματα καλό είναι να έχουν ποικιλία, να περιλαμβάνουν τροφές απ’ όλες τις ομάδες και να λαμβάνονται τουλάχιστον δύο ώρες πριν από τα κύρια γεύματα, καθώς τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να νιώθουν ότι πεινούν και όχι να αισθάνονται συνέχεια χορτάτα.

Αν το παιδί έχει επιπλέον κιλά

Το υπερβολικό βάρος μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης, ή να  επηρεάσει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά παίρνουν υπερβολικό βάρος είναι ότι δεν ασκούνται αρκετά, επιλέγουν ανθυγιεινά φαγητά ή καταναλώνουν γιγαντιαία γεύματα. Το καλό είναι ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε εσείς γι’ αυτό. Ασφαλώς, τα παιδιά δεν θα πρέπει να υποβάλλονται σε δίαιτες με περιορισμό των θερμίδων. Αντίθετα, θα πρέπει να ενθαρρύνονται να παίζουν και να ασκούνται καθημερινά και να καταναλώνουν υγιεινές, αντί για ανθυγιεινές τροφές. Έτσι, το παιδί μεγαλώνει με φυσικό τρόπο και φυσιολογικό βάρος. Αν ανησυχείτε για το βάρος του παιδιού σας, μιλήστε με τον παιδίατρο που το παρακολουθεί.

Αν προσπαθήσατε ποτέ να χάσετε βάρος, γνωρίζετε ότι το να αλλάξει κανείς συνήθειες δεν είναι εύκολο. Ωστόσο, βοηθάει να μην προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, αλλά να αλλάξετε τον τρόπο ζωής σας με μικρά βήματα. Ξεκινήστε με μικρά πράγματα, όπως να επιλέγετε φρούτα για τα ενδιάμεσα γεύματα και να πηγαίνετε για περπάτημα ή να βγάζετε βόλτα το σκύλο μαζί με το παιδί σας. Κλείστε την τηλεόραση και βρείτε δραστηριότητες που θα το απασχολήσουν ευχάριστα. Τα παιδιά μπορούν να προσαρμοστούν καλύτερα στις αλλαγές, αν νιώθουν ότι δεν είναι μόνα τους. Καλό είναι να είστε ενθαρρυντικοί και να μην πειράζετε ποτέ το παιδί σας για το βάρος του.

Ιδέες για μικρά γεύματα

Για τη σωστότερη διατροφή του παιδιού, αναμείξτε τροφές από περισσότερες από μία ομάδες:

  • Φρέσκα φρούτα και κομπόστες (μπανάνες, φράουλες, φέτες πεπονιού, πορτοκαλιού και μήλου), φρουτοχυμό ή μιλκ-σέικ με φρούτα (ανακατεύετε γάλα μαζί με φρούτα και πάγο στο μπλέντερ)
  • Ωμά λαχανικά (καρότο, αγγούρι, κολοκυθάκια, μπρόκολο)
  • Μπισκότα ολικής αλέσεως σε σχήμα ζώων ή ξερά σύκα
  • Μαλακά κουλουράκια, παξιμαδάκια ή κριτσίνια
  • Τηγανίτες ή κέικ
  • Γιαούρτι με λίγα λιπαρά ή τυρί
  • Αποβουτυρωμένο ή γάλα με 1% λιπαρά
  • Γαλοπούλα ή μπουκιές από κρέας
  • Σφιχτό αυγό.

 

Να θυμάστε ότι τα παιδιά κάτω των δύο ετών πρέπει να πίνουν μόνο πλήρες γάλα και ότι τα μικρά κομμάτια ωμών σκληρών φρούτων και λαχανικών δεν συνιστώνται για παιδιά κάτω των τεσσάρων ετών γιατί υπάρχει κίνδυνος να στραβοκαταπιούν και να πνιγούν.

Έξυπνες συμβουλές

  • Φροντίστε να είστε ήρεμοι όση ώρα διαρκεί το γεύμα του παιδιού σας.
  • Αποφύγετε τη μονοτονία, φροντίζοντας να υπάρχει ποικιλία στις γεύσεις.
  • Προσπαθήστε να κάνετε πιο ελκυστικά τα γεύματα, κόβοντας τις τροφές σε περίεργα σχήματα.
  • Μην δίνετε όλες τις νέες τροφές μαζί. Αφήστε το παιδί να συνηθίσει πρώτα μία τροφή και προσθέστε αργότερα μία άλλη.
  • Δώστε στο παιδί σας μία τροφή που του αρέσει μαζί με κάποια που είχε αρνηθεί να φάει στο παρελθόν.
  • Δώστε μικρές ποσότητες από κάθε νέα τροφή και αυξήστε τις σταδιακά. Μην αναγκάζετε το παιδί να τρώει περισσότερο απ’ όσο πραγματικά χρειάζεται.
  • Το παιδί μαθαίνει σιγά-σιγά να καταπίνει, κάντε υπομονή!
  • Αφήστε τα παιδιά να σάς βοηθήσουν στην προετοιμασία των γευμάτων. Αυτό κάνει τα γεύματα πιο ευχάριστα.
  • Για να δώσετε το καλό παράδειγμα στα παιδιά σας, τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά.
  • Μην προσθέτετε ζάχαρη στα ροφήματα του παιδιού σας.
  • Χρησιμοποιείτε αποβουτυρωμένο γάλα ή με 1% λιπαρά και γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά. Επίσης επιλέξτε τυριά με χαμηλά λιπαρά.
  • Μην εκδηλώνετε τις δικές σας προτιμήσεις ή απέχθειες για κάποια είδη τροφών, γιατί υπάρχει η πιθανότητα το παιδί να σας μιμηθεί.
  • Προσπαθήστε να έχετε καθορισμένες ώρες γευμάτων και να κάθεται όλη η οικογένεια στο τραπέζι.

 

Έλλη Νάκου