Ο ζαχαρώδης ή τύπου 2 διαβήτης εξελίσσεται σε μία χρόνια νόσο, που εξελίσσετε με ραγδαίους ρυθμούς στην Ελλάδα. Από το όνομά του μπορεί να βγάλει κανείς αυθαίρετα το συμπέρασμα πως προκαλείται από την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης. Μία τέτοια αντίληψη αποτελεί ίσως τον μεγαλύτερο μύθο που συνοδεύει την πάθηση.
Λίγα λόγια για το «ζάχαρο»
Το σώμα χρειάζεται ενέργεια, την οποία λαμβάνει κατά κύριο λόγο μέσα από τους υδατάνθρακες των τροφών. Για την απελευθέρωση αυτής το σώμα χρησιμοποιεί μία ορμόνη με το όνομα ινσουλίνη, που εκμεταλλεύεται τα φυσικά σάκχαρα των λαχανικών, των φρούτων, των δημητριακών, των οσπρίων, των γλυκών και των υπόλοιπων τροφίμων. Στα άτομα με διαβήτη τύπου 2 η ινσουλίνη δεν δρα αποτελεσματικά, ενώ σταδιακά ενδέχεται να μειωθεί και η παραγωγή της. Αποτέλεσμα αυτής της δυσλειτουργίας είναι τα ζάχαρα της διατροφής, γνωστά απλά και ως «ζάχαρο», να κυκλοφορούν αναξιοποίητα στο αίμα. Πρακτικά, η ενέργεια δεν καταφέρνει να ταξιδέψει ποτέ αποτελεσματικά από την τροφή σε όλα τα κύτταρα του σώματος.
Η ζάχαρη, τα γλυκά και ο διαβήτης
Στην ερώτηση εάν «η ζάχαρη προκαλεί ζάχαρο;», η απάντηση είναι πως όχι. Κανένα τρόφιμο δεν μπορεί να προκαλέσει διαβήτη τύπου 2. Η εμφάνιση της νόσου οφείλεται σε παράγοντες γενετικούς, αλλά και στο συνολικότερο τρόπο ζωής ενός ατόμου. Σε ό,τι αφορά τη διατροφή θα έλεγε κανείς πως η συστηματική κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας θερμίδων είναι εκείνη που θα αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλών επιπέδων ζαχάρου. Είναι βέβαια γεγονός πως η ζάχαρη και τα γλυκά περιέχουν πολύ περισσότερες θερμίδες, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση του σωματικού βάρους. Το φαινόμενο της παχυσαρκίας σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα και άλλες συνήθειες, μπορεί κανείς να ισχυρισθεί πως είναι «αιτίες», ή καλύτερα παράγοντες κινδύνου, για την εμφάνιση ζαχαρώδη διαβήτη.
Οι «απαγορευμένες» τροφές
Στη ζωή ενός ατόμου με διαβήτη τύπου 2 δεν υπάρχουν απαγορευμένες τροφές. Ακόμα και η ζάχαρη μπορεί να αποτελέσουν μέρος ενός ισορροπημένου διαιτολογίου. Το ρύζι, τα μακαρόνια και τα γλυκά δίνουν στα κύτταρα την ενέργεια που χρειάζονται για να λειτουργούν σωστά. Αντί λοιπόν να δώσετε έμφαση στη απαγόρευση συγκεκριμένων τροφίμων, προσπαθήστε να βάλετε μέτρο στην καθημερινή σας διατροφή. Καταναλώστε κάθε ομάδα τροφίμων στη σωστή ποσότητα, φροντίστε το βάρος σας και αλλάξτε τις συνήθειες της φυσικής δραστηριότητας.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
[email protected]
Βιβλιογραφία
Seah, J.Y.H., Koh, WP., Yuan, JM. et al. Rice intake and risk of type 2 diabetes: the Singapore Chinese Health Study Eur J Nutr (2018).
Sun Q, Spiegelman D, van Dam RM, et al. White rice, brown rice, and risk of type 2 diabetes in US men and women. Arch Intern Med. 2010;170(11):961-9.
Golozar A, Khalili D, Etemadi A, et al. White rice intake and incidence of type-2 diabetes: analysis of two prospective cohort studies from Iran. BMC Public Health. 2017;17(1):133. Published 2017 Jan 31. doi:10.1186/s12889-016-3999-4
Διαβάστε επίσης Ζαχαρώδης Διαβήτης: Τι πρωινό σας ταιριάζει; Διαβήτης Τύπου 2: Πόσο αποτελεσματικά είναι τα συμπληρώματα με χρώμιο;
