“ΚΕΘΕΑ: Δυο μήνες μετά την κατάργηση του αυτοδιοίκητου” Συνέντευξη με το Δημήτρη Κολοκάθη πρόεδρο των εργαζομένων του ΚΕΘΕΑ

24-12-2019

Ο θόρυβος έχει κοπάσει, και οι αλλαγές που ήθελε να κάνει το υπουργείο Υγείας στο Κέντρο Συλλόγου Εργαζομένων Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, το γνωστό σε όλους μας ΚΕΘΕΑ, έχουν δρομολογηθεί. Όμως, πως είναι τα πράγματα τώρα στο ΚΕΘΕΑ, και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στο άμεσο μέλλον η νέα κατάσταση; Δυο μήνες μετά, που βρίσκεται  το πόρισμα για τις φυλακές στα Διαβατά; Έχει προχωρήσει η έρευνα; Έχουν απαγγελθεί κάποιες κατηγορίες; Ποιοι άλλοι εμπλέκονται; Γιατί είναι τόσο δύσκολο να γίνει αξιολόγηση των δομών, και γιατί πρέπει ή δεν πρέπει, να γίνεται έλεγχος του Κέντρου από το υπουργείο Υγείας;

Το αυτοδιοίκητο και η κατάργησή του, το πόρισμα και η τύχη του, ήταν η αφορμή αλλά και η ευκαιρία, για μια συνάντηση, με τον πρόεδρο των εργαζομένων κο Δημήτρη Κολοκάθη, για το πως προδιαγράφεται η επόμενη μέρα του Κέντρου, με την ευχή και την αγωνία, το αποτύπωμα αυτής της ευαίσθητης και κρίσιμης σημασίας δομής, για την κοινωνία μας, να παραμείνει θετικό, όπως ήταν και είναι, εδώ και χρόνια.

Θα ήθελα να ρωτήσω αρχικά, τι γίνεται με το πόρισμα σχετικά με τη δομή στις φυλακές των Διαβατών. Τι νεότερο υπάρχει;

Όπως ξέρετε το πόρισμα αυτό, ήταν ένα πόρισμα των ίδιων των εργαζομένων που υπήρχε στα συρτάρια του υπουργείου όταν ανέλαβε ο κος Κικίλιας. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι το είχαν συντάξει και το παρέδωσαν στη διοίκηση. Το αξιοποίησε επικοινωνιακά, σε δεύτερο χρόνο ο υπουργός, για να επιβάλλει και να αιτιολογήσει αποφάσεις, που όμως είχαν ληφθεί ένα μήνα νωρίτερα.

Οι εργαζόμενοι λοιπόν είχαν εντοπίσει και καταγράψει ατασθαλίες και παρατυπίες. Γιατί έμειναν εκεί; Γιατί δεν είχε σταλεί  στον εισαγγελέα αλλά έμεινε σε ένα συρτάρι ωσότου το βρει ο υπουργός;

Αυτό δεν ήταν δουλειά των εργαζόμενων να το κάνουν Η επιτροπή των εργαζομένων έκανε την έρευνα της και τον αυτοέλεγχό της και παράδωσε μία έκθεση  στη διοίκηση, μέλη της οποίας είναι έγκριτοι νομικοί. Αυτοί έκριναν ότι για λόγους ενδεχομένως νομικούς χρειαζόταν μία περαιτέρω διερεύνηση προτού πάρει το δρόμο της δικαιοσύνης.

Μήπως τελικά ολιγώρησε το ΔΣ;

Ε τώρα τι να σας πω, μιλάμε για έναν – δυο μήνες καθυστέρηση. Το πόρισμα βγήκε αρχές Ιουλίου. Ακολούθησε η διακοπή του Αυγούστου. Αυτή ήταν όλη και όλη η ολιγωρία για πάρει το δρόμο του για τον εισαγγελέα. Το θέμα είναι όμως, ότι αντί αυτό να θεωρηθεί ένδειξη και κίνηση αυτοεξυγίανσης, βγήκε ο υπουργός και μίλησε για σκάνδαλο.

Δεν είναι σκάνδαλο σε μία εμβληματική και πρωτότυπη δομή μέσα σε μια φυλακή να συμβαίνουν αυτά που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας;

Κοιτάξτε, αυτά που γίνονταν στη δομή στα Διαβατά ήταν παρανομίες, και οι παρανομίες είναι εγκλήματα, και απομένει να αποδειχθούν. Το ίδιο όμως το ΚΕΘΕΑ, ήταν που τις κατέγραψε. Σκάνδαλο θα ήταν, εάν το ΚΕΘΕΑ συγκάλυπτε αυτές τις παρανομίες-εγκλήματα. Έκανε κάτι τέτοιο το ΚΕΘΕΑ; ΌΧΙ, άρα πως γίνεται να μιλάμε για σκάνδαλο;

Υπάρχει κάτι νεότερο σχετικά με την υπόθεση; Θα μάθουμε ποιοι άλλοι εμπλέκονται και με ποιο τρόπο;

Οι τρόφιμοι των φυλακών που πήγαιναν στη δομή για να «απεξαρτηθούν» ως  πρώην χρήστες ήταν άτομα που έστελνε η διοίκηση των φυλακών. Δεν τους έβρισκε το ΚΕΘΕΑ από μόνο του. Εγώ μέχρι τώρα δεν είδα να γίνεται καμιά ΕΔΕ στη φυλακή των Διαβατών για το πώς ακριβώς γινόταν αυτή η διαδικασία επιλογής των κρατουμένων που στέλνονταν με πλαστά πιστοποιητικά,  ως εξαρτημένοι στο ΚΕΘΕΑ.

Γιατί οι αλλαγές στη διοίκηση του ΚΕΘΕΑ, μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα υπηρεσιών προς τους θεραπευόμενους;

Αυτοδιοίκητο ΚΕΘΕΑ, σημαίνει ότι μπορεί να ιδρύει δομές όπου χρειάζονται, σε συνεργασία βέβαια με τους δήμους και την κοινότητα. Αυτό δε γίνεται σε καμία περίπτωση με κριτήρια πολιτικά ή κομματικά. Επίσης το προσωπικό προσλαμβάνεται βάσει των προσόντων του και των ικανοτήτων του, και όχι  βάση των πελατειακών και των πολιτικών σχέσεων. Η ανάπτυξη που Οργανισμού ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, και με το αυτοδιοίκητο είχε μία συνέχεια. Πρέπει να μπορεί να επιλέγει ο ίδιος ο οργανισμός, με ποια μεθοδολογία θα δουλέψει, αλλά και τι προγράμματα θα αναπτύξει. Εάν θα είναι πρόγραμμα απεξάρτησης από το αλκοόλ, από το διαδίκτυο, από τα ψυχοφάρμακα ή από το τζόγο, πάντα καλύπτοντας πραγματικές ανάγκες.

Έχετε δίκιο έτσι πρέπει να είναι. Όμως αυτό που φάνηκε όμως, είναι οι εργαζόμενοι να αντιδρούν στον έλεγχο που ήθελε να κάνει το υπουργείο το οποίο είναι και ο βασικός χρηματοδότης του Κέντρου. Δεν πρέπει το υπουργείο, να ξέρει εάν πιάνουν τόπο τα λεφτά που δίνει;

Δεν τα δίνει τα χρήματα ο υπουργός. Τα δίνει ο ελληνικός λαός.

Τον ελληνικό λαό εκπροσωπεί τώρα ως υπουργός της υγείας ο Βασίλης Κικίλιας.

Πάντα υπήρχαν διορισμένοι υπάλληλοι από το υπουργείο και πάντα λογοδοτούσε το ΚΕΘΕΑ. Αυτό όμως που δε μπορεί να κάνει το υπουργείο είναι να ελέγξει την αποτελεσματικότητά του. Αυτό δε μπορεί να το κάνει κάποιος μάνατζερ που δεν έχει καμία σχέση με το χώρο των εξαρτήσεων επειδή θα τον στείλει το υπουργείο. Και εξάλλου, δεν είναι και στη δικαιοδοσία του υπουργείου ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας του ΚΕΘΕΑ και καμίας άλλης δομής στο χώρο της απεξάρτησης. Υπάρχει ο Εθνικός Συντονιστής για αυτό το σκοπό, που έχει διοριστεί από τον πρωθυπουργό και λογοδοτεί στον πρωθυπουργό και όχι στον υπουργό Υγείας. Πρέπει βέβαια να υπάρχει ένα εθνικό σχέδιο δράσης από το οποίο να προκύπτουν τα κριτήρια αξιολόγησης. Από τη στιγμή, που μέχρι τώρα δεν υπάρχει αυτό το σχέδιο δράσης, πως θα μετρήσουμε κάτι που δε ξέρουμε; Με τι κριτήρια θα το αξιολογήσουμε, και πως θα κρίνουμε την αποτελεσματικότητά του;

Αφού δεν υπάρχει σχέδιο δράσης ούτε ο εθνικός συντονιστής μπορεί να ελέγξει την αποτελεσματικότητά τους. Πως γίνεται όμως να μη μπορούν να αξιολογηθούν οι δομές;

Και εγώ αυτό αναρωτιέμαι, αλλά από τη στιγμή που σας ξαναλέω, δεν υπάρχει σχέδιο δράσης, πως και τι θα αξιολογήσουμε;  Η αξιολόγηση είναι χρήσιμη και βοηθάει πάντα τα πράγματα να γίνονται καλύτερα. Όμως όταν θέλεις να αυξήσεις το ΑΕΠ, βάζεις ένα στόχο στην οικονομία και τον πιάνεις ή δεν τον πιάνεις. Εδώ τι στόχο θέλουμε να πετύχουμε και πως θα ξέρουμε εάν τον πετύχαμε ή όχι όταν καν δεν τον έχουμε ορίσει; Και οι στόχοι είναι διαφορετικοί για την κάθε δομή και το κάθε πρόγραμμα.

Δεν είναι κριτήριο ο αριθμός των ανθρώπων που αποφοιτούν; Και ο αριθμός των υποτροπών επίσης; Όσοι περισσότεροι αποφοιτούν, άρα απεξαρτώνται, δε σημαίνει ότι τόσο καλύτερη είναι η δουλειά που γίνεται στον Οργανισμό;

Οι άνθρωποι που αποφοιτούν, έχουν να κάνουν μόνο με τους ενήλικους, και τα προγράμματα που στοχεύουν μόνο στην απεξάρτηση από τα οπιοειδή. Αυτοί είναι λιγότερο από τον μισό πληθυσμό του ΚΕΘΕΑ.

Από τα κανναβινοειδή δεν υπάρχει απεξάρτηση; Αυτός δεν είναι ένας πολύ κρίσιμος πληθυσμός από τους ανθρώπους που ζητούν βοήθεια από το ΚΕΘΕΑ;

Από τα κανναβινοειδή υπάρχει απεξάρτηση αλλά δεν καταγράφονται αυτοί που αποφοιτούν. Γιατί κυρίως είναι ανήλικοι, αυτοί που έρχονται με προβλήματα εξάρτησης από κάνναβη και ζητούν βοήθεια. Επί της ουσίας,  δε βγαίνουν για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων, και δεν αποφοιτούν. Αλλά δεν αφορούν μόνο αυτούς τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ. Υπάρχουν και θεραπευόμενοι από το διαδίκτυο, και θεραπευόμενοι από το αλκοόλ. Και υπάρχει και η οικογενειακή θεραπεία. Το ΚΕΘΕΑ προσφέρει υπηρεσίες και σε όλη την οικογένεια. Μιλάμε για 3.500 άτομα. Από τους 800 λοιπόν, που έχουν πρόβλημα με τα οπιοειδή, βγαίνουν κάθε χρόνο περίπου 200. Για τους υπόλοιπους, πρέπει να υπάρχουν άλλοι στόχοι. Όταν κάποιος έχει εξάρτηση από το διαδίκτυο, δεν είναι ο στόχος να το κόψει, αλλά να αποκτήσει μια υγιή σχέση με το διαδίκτυο.

Υπάρχει αντιπαλότητα στις διαφορετικές δομές απεξάρτησης; Έχετε ανταγωνισμό μεταξύ σας; Στεγνά, μη στεγνά προγράμματα…

Δεν υπάρχει κανένας ανταγωνισμός μεταξύ των εργαζομένων ή των πρακτικών. Εγώ δουλεύω  στο στεγνό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ. Ούτε εγώ όμως, ούτε κάποιος από τους συναδέλφους μου, λέει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν μη στεγνά προγράμματα. Οι άνθρωποι που απευθύνονται σε κάθε δομή, διαφέρουν μεταξύ τους, έχουν διαφορετικές ανάγκες και άρα υπάρχουν διαφορετικές πρακτικές. Εάν υπάρχουν ανταγωνισμοί, αυτοί έχουν να κάνουν μόνο με προσωπικές φιλοδοξίες και στρατηγικές, και είμαι κάθετος σε αυτό που σας λέω.

Τελικά η άποψη σας ως πρόεδρος των εργαζομένων… Χρειάζονταν αλλαγές το μοντέλο διοίκησης του ΚΕΘΕΑ;

Χρειάζονταν και τις είχαμε ξεκινήσει και θα έπρεπε να τις συνεχίσουμε. Προσοχή όμως, αλλαγές που έχουν να κάνουν κυρίως με το άνοιγμα στην κοινωνία. Ο τομέας της υγείας πρέπει να δουλεύει από την κοινωνία και προς την κοινωνία με τη σύμπραξη και τη συνεργασίας της κοινότητας του υπουργείου και της αυτοδιοίκησης. Τώρα όμως δυστυχώς πάμε σε ένα μοντέλο μετεμφυλιακής διοίκησης. Το ΚΕΘΕΑ έπρεπε να μη σταματήσει να μεγαλώνει τη δημοκρατική του συγκρότηση στην ευρύτερη κοινωνία. Το ότι καθυστερήσαμε να κάνουμε αυτές τις αλλαγές δε δικαιολογεί αυτό που έκανε ο υπουργός.

Βλέπετε επιπτώσεις όλου αυτού του θορύβου στους θεραπευόμενους;

Πιστεύω ότι οι επιπτώσεις θα φανούν άμεσα. Όλος αυτός ο θόρυβος, πιστεύω ότι θα επηρεάσει αρνητικά τον κόσμο. Πως θα έρθει ο άνθρωπος, ή η οικογένεια να ζητήσει  βοήθεια, όταν έχει ακούσει αυτά που έχει ακούσει; Είμαστε 340 εργαζόμενοι για 640 θέσεις και εξυπηρετούμε 3.500 ανθρώπους.  Αυτή η  απαξίωση αδικεί τη δομή, και δυστυχώς θεωρώ ότι θα μείνουν άνθρωποι αβοήθητοι. Και για αυτό ξέρετε δεν έχει ευθύνη το ΚΕΘΕΑ.

Διαβάστε επίσης:

Κάθε ένα ευρώ για τη θεραπεία εξαρτημένων ατόμων εξοικονομεί στο κράτος 6,5