Θεωρίες για τον HIV και το AIDS

26-11-2021

Σε όλες τις μεγάλες παγκόσμιας εμβέλειας και σημασίας υγειονομικές υποθέσεις, οι διάφορες θεωρίες –επιστημονικές, επιστημονικοφανείς ή και τελείως αντιεπιστημονικές– βρίσκουν γόνιμο έδαφος να δοκιμαστούν και να αναπτυχθούν.

Στην περίπτωση της προέλευσης του HIV/AIDS, έχουν ομοίως διατυπωθεί απόψεις που ποικίλλουν από τη Θεωρία της Φυσικής Μεταφοράς και της Μολυσμένης Βελόνας μέχρι τη Θεωρία της Αποικιοκρατίας και τη Θεωρία του Κατασκευασμένου Ιού, καθώς και λοιπές θεωρίες συνωμοσίας (άλλες από αυτές αρνούνται την ύπαρξη του HIV ή αρνούνται ότι o ιός προκαλεί το AIDS).

Πιθανώς δεν θα μάθουμε ποτέ με βεβαιότητα πώς, πότε και πού μεταδόθηκε στον άνθρωπο ο ιός, όμως η επικρατέστερη εκδοχή συνδυάζει τη Θεωρία της Φυσικής Μεταφοράς (αλλιώς Θεωρία των Θηραμάτων της Άγριας Φύσης) με τη Μολυσμένη Βελόνα και την Αποικιοκρατία.

Πιο συγκεκριμένα: Με το κυνήγι, την εκδορά και τον τεμαχισμό του κρέατος διαφόρων πιθηκοειδών, ο ιός της ανοσοανεπάρκειας του πιθήκου (SIV) μεταφέρθηκε στους ανθρώπους μέσω του αίματος, του δέρματος και του κρέατος των θηραμάτων, κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 1920.

Μέχρι τη δεκαετία του 1950, για λόγους κόστους, γινόταν εκτεταμένη επαναχρησιμοποίηση συρίγγων για θεραπεία πολλών ασθενειών στην Αφρική, χωρίς ή με πλημμελή αποστείρωση, κατάσταση που συνέβαλε στο να εξαπλωθεί ο HIV, από τις μικρές ομάδες –όπου υπήρχε για δεκαετίες– στον γενικό πληθυσμό.

Άλλωστε οι συνθήκες, από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, ήταν ευνοϊκές για τη μετάδοση νοσημάτων, καθώς στην Αφρική κυριαρχούσαν αποικιοκρατικές δυνάμεις, με ένα σκληρό καθεστώς που ανάγκαζε τον ανδρικό πληθυσμό να μετακινηθεί για τις ανάγκες της παραγωγής σε πολυπληθείς εργατικούς καταυλισμούς ή σε πόλεις, όπου έρχονταν σε επαφή άνθρωποι από διαφορετικές φυλές, η υγιεινή ήταν ελλιπής και η τροφή δυσεύρετη (εξ ου και η ανάγκη για κρέας από θηράματα της άγριας φύσης).

Σε κάθε περίπτωση ο HIV κυκλοφορεί στον ανθρώπινο πληθυσμό πιο παλιά από όσο νομίζαμε.

Αναδρομικές μελέτες (συμπεριλαμβανομένης μίας που εξέτασε δείγματα αίματος από δότες ομοφυλόφιλους άνδρες στο πλαίσιο της προσπάθειας να αναπτυχθεί εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β), έδειξαν ότι μέχρι το 1978, έως και 6% των ομοφυλόφιλων ανδρών στο Σαν Φρανσίσκο έχουν πιθανώς, χωρίς να το γνωρίζουν, μολυνθεί με HIV.

Στην περιοχή του Μπρονξ της Νέας Υόρκης και στο Νιούαρκ του Νιού Τζέρσεϊ, βρέφη που γέννησαν γυναίκες –χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ή σεξουαλικές σύντροφοι χρηστών– ανέπτυξαν πρησμένους λεμφαδένες και εκδήλωσαν αδυναμία να αντεπεξέλθουν έστω και στις πιο κοινές μεταδοτικές ασθένειες. Αναδρομικές μελέτες δείχνουν ότι μέχρι το 1979 το ένα τρίτο των χρηστών ηρωίνης στη Νέα Υόρκη μπορεί να είχε μολυνθεί από τον HIV.

Σύμφωνα με τις μελέτες, μέχρι το 1980, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) ήταν πολύ συχνά σε σεξουαλικά ενεργούς ομοφυλόφιλους άνδρες. Όπως ανακαλύφθηκε αργότερα, η παρουσία ΣΜΝ μπορεί να αυξήσει μέχρι και 10 φορές τον κίνδυνο μετάδοσης HIV και αυτό πιθανώς στάθηκε ένας σημαντικός παράγοντας για την εξάπλωση του ιού στις ομοφυλοφιλικές κοινότητες.

Δείτε ακόμη

«40 χρόνια μετά [1981-2021] AIDS. Η ιστορία»

Θάνος Πλεύρης: 40 χρόνια μετά [1981-2021] AIDS. Η ιστορία.

Κώστας Μπακογιάννης. 40 χρόνια μετά [1981-2021] AIDS. Η ιστορία.

Μάριος Κ. Λαζανάς: Μια μακρά και γενναία πορεία που συνεχίζεται.

Νίκος Δέδες: Προσπάθεια ορατότητας και καταγραφής

Μάνος Σιφονιός: Εισαγωγή σε 40 χρόνια ιστορίας