Η νόσος που αποδεκάτισε τα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού

18-06-2020

Η ιστορία των εμβολίων από τον 18ο αιώνα έως σήμερα

Ποια νόσος ευθύνεται για το θάνατο 200 εκατομμύριων ατόμων σε όλο τον κόσμο,  τα τελευταία 150 χρόνια;

Ο Ιατρός Νίκος Περσιάνης ξεδιπλώνει την ιστορία των εμβολίων και τις μεγάλες επιδημίες που συνέβαλαν στην ανάπτυξή τους.

Ιλαρά

Η ιλαρά είναι γνωστή ως πληγή, ή μάστιγα του Γαληνού. Από το 165 -180 μ.Χ. επιδημία ιλαράς σκότωσε σε ορισμένες περιοχές, το 1/3 του πληθυσμού και αποδεκάτισε το Ρωμαϊκό στρατό.

Η πρώτη επιστημονική αναφορά στην ιλαρά έγινε από τον Πέρση ιατρό και φιλόσοφο Rhazes το 10 αιώνα μ.Χ. Στο βιβλίο, του διαχωρίζει για πρώτη φορά την ιλαρά από την ευλογιά. Περιέγραψε επίσης για πρώτη φορά την ανεμοβλογιά.

Το 1529 η ιλαρά σκότωσε στην Κούβα τα 2/3 του πληθυσμού, που είχαν επιβιώσει από τη ευλογιά.

Δύο χρόνια αργότερα, επιδημία ιλαράς σκότωσε το μισό πληθυσμό στην Ονδούρα, πριν επεκταθεί στην Κεντρική Αμερική και το Μεξικό.

Το 1670 ο Thomas Sydenham περιέγραψε τα συμπτώματα του γιου του και περιέγραψε τις επιπλοκές της νόσου (γαγγραινώδης στοματίτιδα, εγκεφαλίτιδα, πνευμονία).

Το 1757 ο Σκωτσέζος ιατρός, Francis Home, εισηγήθηκε ότι η ιλαρά οφείλεται σε ένα νοσογόνο παράγοντα που υπάρχει στο αίμα των ασθενών.

Το 1850 πέθαναν από ιλαρά στη Χαβάη το 1/3 του πληθυσμού και το 1875 το 1/3 του πληθυσμού των νησιών Fiji.

Το 1954, απομονώθηκε ο ιός που προκαλεί την ιλαρά σε ένα 11χρονο αγόρι στη Βοστόνη από τους John F. Enders και Thomas C. Peebles. Πριν τη ανακάλυψη του εμβολίου (1963), υπήρχαν επιδημίες κάθε 2-3 χρόνια και πάνω από τα 90% των παιδιών μέχρι 15 χρονών νοσούσαν με ιλαρά.

Παρ΄ όλη τη χρήση του εμβολίου, η ιλαρά εξακολουθεί να προσβάλει εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο, ιδίως στις αφρικανικές και ασιατικές χώρες.

Η τελευταία επιδημία που συνέβη στις ΗΠΑ ήταν το 1989-1991, με 55.000 κρούσματα και πάνω από 120 θανάτους.

Η σημασία του εμβολίου φαίνεται χαρακτηριστικά από το γεγονός ότι στις ΗΠΑ το 1964 νόσησαν 458.083 παιδιά ενώ το 1998 νόσησαν μόνον 89.

Το 1999 υπήρξαν παγκοσμίως 973.000 θάνατοι από ιλαρά και μέχρι το 2008 ο αριθμός έπεσε στις 164.000.

Το 2007 συνέβη μεγάλη επιδημία στην Ιαπωνία με αποτέλεσμα να κλείσουν πολλά σχολεία και πανεπιστήμια.

Στο Ισραήλ το 2007-2008 υπήρξαν 1.000 περιστατικά και το 2008 στο Ηνωμένο Βασίλειο 1.217.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2011 αναφέρθηκαν 26.000 κρούσματα ιλαράς σε 36 ευρωπαϊκές χώρες.

Το περίεργο ήταν ότι το 83% των κρουσμάτων αφορούσαν δυτικοευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν καλά οργανωμένα συστήματα υγείας με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε αυστηρή προειδοποίηση, εξηγώντας ότι οι συνεχώς αυξανόμενες επιδημίες ιλαράς συνιστούν «σοβαρή απειλή δημόσιας υγείας, με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις».

Τα πιο πολλά τα κρούσματα κατά την περίοδο αυτή εμφανίστηκαν στη Γαλλία (14.000). Σε όλη την Ευρώπη αναφέρθηκαν 7.288 νοσηλείες και 9 θάνατοι (οι 6 από αυτούς στη Γαλλία).

Έτσι η Δυτική Ευρώπη είναι η δεύτερη σε αριθμό κρουσμάτων στον κόσμο, μετά τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η οποία έχει πάνω από 100.000 κρούσματα μέχρι στιγμής φέτος και ακολουθούν η Νιγηρία και η Σομαλία με πάνω από 15.000 κρούσματα η κάθε μία.

Τα τελευταία 150 χρόνια υπολογίζεται ότι πέθαναν από ιλαρά σε όλο τον κόσμο 200 εκατομμύρια άτομα, κυρίως παιδιά.

Εμβόλιο κατά της ιλαράς

Η παρασκευή και χρήση του εμβολίου εναντίον της ιλαράς έγινε το 1963 από τον Maurice Hilleman.

Σήμερα εξακολουθεί να χορηγείται σε συνδυασμό με την ερυθρά και την παρωτίτιδα (ΜΜR, 1971) ή ως συνδυασμός του MMR με την ανεμευλογιά (ΜΜRV, 2005).

Αρχικά χορηγείτο μία δόση ΜΜR (κάλυψη 90-95%), αλλά το 1989 η AAP (American Academy of Paediatrics) και CDC (Centre for Disease Control) συνέστησαν τη χρήση δύο δόσεων (κάλυψη 99.7%).

Πηγή: Σύντομη Ιστορία των Εμβολίων, Δρ Νίκος Περσιάνης, Παιδίατρος, Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου,  www.child.org.cy

Διαβάστε ακόμη:

Ευλογιά, η πανάρχαια νόσος που οδήγησε στην ανακάλυψη του πρώτου εμβολίου παγκοσμίως

Λύσσα, η νόσος που πήρε το όνομά της από την ελληνική μυθολογία

Ο Μαύρος Θάνατος που αφάνισε το 1/3 του ευρωπαϊκού πληθυσμού τον Μεσαίωνα

Η νόσος που έχει αφανίσει μέχρι σήμερα πάνω από 45 εκατομμύρια ανθρώπους

Η νόσος που σκότωσε τον Περικλή βάζοντας τέλος στον Χρυσό Αιώνα της Αθήνας

Η νόσος που μπήκε στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness

Η «νόσος των παιδιών» που επανεμφανίστηκε εξαιτίας του αντιεμβολιαστικού κινήματος

Η «νόσος των φτωχών» που παραμένει σήμερα μια από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες παγκοσμίως

Η νόσος που προκαλεί βίαιο σπασμό όλου του σώματος

Ο «εξωτικός ιός» που προκαλεί εγκεφαλίτιδα

Η νόσος που… έσωσε χιλιάδες ζωές κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Ο ιός που μαστίζει τον πλανήτη εδώ και 130 χρόνια

Η ασθένεια που αφάνισε περισσότερους από πέντε εκατομμύρια ανθρώπους σε δύο αιώνες

Η ασθένεια που πλήττει κυρίως τα παιδιά προκαλώντας παράλυση